Zorgt wintertijd voor een lagere energienota?

De wintertijd gaat dit jaar op 28 oktober in en duurt tot zondag 31 maart. Een meerderheid van de Europeanen wil af van de zomer- en wintertijd. De EU gaat daar nu serieus werk van maken. Wat zal het effect zijn op je energierekening? Daar gingen we voor jou naar op zoek.

Zomertijd sinds 1977

Maar eerst even een klein geschiedenislesje. De wintertijd is altijd onze standaardtijd geweest. Tijdens de oliecrisis in de jaren zeventig introduceerde de EU daarnaast de zomertijd. Het idee? Als het ‘s avonds langer licht is, hoef je je woning minder te verlichten. Energiebesparing stond dus aan de basis van ons huidige systeem met een zomer- en wintertijd.

Onderzoekers zijn het niet met elkaar eens

In 2007 besloot de Europese Commissie om eens te onderzoeken of we ook écht minder energie verbruiken door de klok te verzetten. Ze keek daarvoor naar een reeks van studies en sprak met experts. Dat leverde gemixte conclusies op.

• Sommige onderzoeken schatten in dat de zomertijd een besparing tot 0,5 procent van het nationale energieverbruik oplevert.
• Andere studies suggereren dat de zomertijd geen effect heeft op het energieverbruik.
• En dan zijn er ook nog onderzoekers die aangeven dat we door de invoering van de zomertijd juist meer energie zijn gaan verbruiken.

De ligging van landen speelt mee in de energiebesparing

Ook in Amerika is onderzoek gedaan, bijvoorbeeld in de staat Indiana. Daar werd de zomertijd pas in 2006 ingevoerd. Wetenschappers concludeerden dat door de invoering van de zomertijd de energierekening juist omhoog ging, omdat inwoners de airco en verwarming vaker gebruikten. Volgens een ander Amerikaans onderzoek beïnvloedt de ligging van staten het effect van de zomertijd. Bij noordelijk gelegen staten levert de zomertijd een energiebesparing op, in zuidelijk gelegen staten stijgt de energierekening. Mogelijk is dat ook in Europa het geval. Maar dat is dus niet onderzocht.

Wat zou het afschaffen van de zomertijd met je energierekening doen?

Het officiële standpunt van de EU op dit moment is dat de zomertijd maar een zeer kleine energiebesparing oplevert. Ook veel andere deskundigen zeggen dat. We zouden dus zonder problemen de zomertijd kunnen afschaffen. Dat heeft wel wat praktische gevolgen: als de wintertijd weer de standaardtijd wordt, is het in de zomer eerder licht en eerder donker.

Wat zou het afschaffen van de wintertijd met je energierekening doen?

Maar nu komt er iets geks. Juncker, de voorzitter van de EU, stelde onlangs voor om juist de wintertijd af te schaffen. Als we dat zouden doen, zou de zon in de winter pas rond tien uur opkomen. Dat betekent dat je in het donker op staat, naar je werk of school gaat en pas rond de koffiepauze de zon ziet. Wat dat met onze energierekening doet? Daarover is gek genoeg weinig bekend. Het enige onderzoek over het effect van de wintertijd dat wij tegenkwamen is dat van Essent. De energieleverancier  keek in 2013 wat er met ons energieverbruik gebeurt als we de klok terugzetten. Volgens Essent nam het elektriciteitsverbruik dan met 2,6 procent toe. Slechts een half procent van die stijging werd volgens het energiebedrijf veroorzaakt door de wintertijd, de rest door het korter worden van de dagen en de dalende temperaturen.

Elk land mag straks zelf bepalen: zomer- of wintertijd

Voorlopig is het echter nog niet zover. Eerst moeten de EU-landen en het Europees Parlement nog instemmen met het schrappen van een systeem met een zomer- en wintertijd. Daarna mogen landen zélf bepalen of ze winter- of zomertijd aanhouden. Bij voorkeur dezelfde keuze. Dus allemaal zomer-, of allemaal wintertijd. Als alles volgens de Europese plannen gaat, zetten we in 2019 voor het laatst de klok voor en achteruit! 'Wat mij betreft veranderen we de klokken in oktober of maart voor het laatst', zegt Annie Schreijer-Pierik die al jaren voor de afschaffing pleit. Wat vind jij? Ben je voor het verzetten van de klok? Of zie je de zomer- en wintertijd ook liever verdwijnen? Oh ja, kun jij ook zo slecht onthouden of je de klok vooruit of achteruit moet zetten? Daar is een handig ezelsbruggetje voor:  in het VOORjaar moet de klok VOORuit.