Wat is de stroomprijs per kWh?

De stroomprijs die u betaalt, is afhankelijk van het soort energiecontract en de door u gekozen looptijd. De prijs van stroom per kWh bestaat uit meer dan alleen de kosten van elektriciteit. Welke factoren zijn van invloed en waardoor is de stroomprijs zo hoog?

• Wat is een kilowattuur (kWh)?
• Watt en kilowattuur
• Wat kost 1 kWh?
• Wat kost stroom in 2023?
• Waardoor is de stroomprijs zo hoog?
• Hoe is de stroomprijs opgebouwd?
• Inzicht in uw stroomverbruik
• Zelf stroom opwekken met zonnepanelen

Wat is een kilowattuur (kWh)?

De afkorting kWh staat voor kilowattuur, een eenheid om stroom per uur te meten. ‘kW’ staat voor kilowatt en de ‘h’ in de afkorting staat voor het Engelse woord ‘hour’, wat ‘uur’ betekent. Het verbruik van elektrische apparaten wordt aangeduid met een hoeveelheid Watt. Vernoemd naar de Schotse ingenieur James Watt. 1000 Watt is 1 kilowatt, of 1 kW. Anders gezegd: wat een apparaat met een vermogen van 1 kilowatt in een uur verbruikt noemen we een kilowattuur. 

Wat is het verband tussen Watt en kilowattuur?

Om uit te rekenen hoeveel energie een apparaat verbruikt, moet u het stroomverbruik in Watt vermenigvuldigen met de tijd.
Voorbeelden: 
1. U heeft een stofzuiger van 900 Watt. Als u daarmee een half uur zuigt, verbruikt de stofzuiger 900 Watt x 1/2 uur = 450 wattuur = 0,45 kilowattuur (kWh). 
2. U heeft een afwasmachine met een vermogen van 1200 Watt, oftewel 1,2 kilowatt. Als u die vaatwasser een uur laat draaien verbruikt u 1,2 kWh.
Op uw energierekening ziet u uw stroomverbruik in kWh.

Wat kost 1 kWh?

De prijs van een kWh bestaat uit verschillende onderdelen en is onder andere afhankelijk van de kosten voor de stroom zelf, overheidsheffingen, btw en netbeheerkosten. Volgens MilieuCentraal varieert het tarief van een kWh stroom in 2023 tussen de € 0,22 en 1 euro, afhankelijk van uw contract. Dit is de marktprijs of variabel leveringstarief. Daarvan is 15 cent voor energiebelasting (incl. 21% btw). De ODE (opslag Duurzame Energie) is in 2023 onderdeel van de energiebelasting geworden. Voor het stroomverbruik onder het verbruiksplafond heeft de overheid het maximumtarief vastgesteld op € 0,40 per kWh. U betaalt boven dit verbruiksplafond de marktprijs.

Op uw jaarafrekening in 2023 zult u ook nog de stroomprijs van uw contract in 2022 zien. Deze varieert  tussen de 0,15 en € 1, afhankelijk van uw contract. Daarvan is 8 cent per kWh voor de energiebelasting en opslag duurzame energie (ODE), en de rest voor de elektriciteit zelf (de marktprijs). De energiebelasting en ODE waren vorig jaar hoger, 15 cent per kWh. De overheid heeft de energiebelastingen op stroom in 2022 tijdelijk met 7 cent per kWh verlaagd, als tegemoetkoming voor de hoge energieprijzen. In de energievergelijker kunt u de actuele stroomprijzen vergelijken.

Wat kost stroom in 2023?

Halverwege vorig jaar steeg de stroomprijs naar absurde hoogtes. In augustus 2022 zagen we een gemiddelde van 78 cent per kWh. Dit tarief is inclusief energiebelasting, ODE en 9% btw. Een jaar eerder was dit nog 24 cent per kWh. In onderstaande tabel staan de variabele stroomprijzen van de drie grootste energieleveranciers van Nederland. Ten opzichte van november steeg de stroomprijs op 1 december '22 weer licht. Eneco spande de kroon met een stroomprijs van € 0,88 per kWh.  Dat betekent ruim het dubbele van de plafondprijs van € 0,40. Daarbij komt dat de btw in 2023 weer teruggegaan is naar 21%.

Op 1 januari 2023 is stroom het voordeligst bij Budget Energie: € 0,49 per kWh. Op 1 februari biedt Budget Energie nog steeds het laagste stroomtarief: met € 0,39 al onder het prijsplafond. En als er een schaap over de dam is... In maart zien we dat Oxxio, Mega, United Consumers én Eneco het goede voorbeeld volgen! Deze leveranciers bieden contracten met tarieven rond de € 0,37 cent per kilowattuur. Oxxio spant de kroon met slechts € 0,35 per kWh, maar hier geldt: op is op!

In april zien we gelukkig weer een TOP 5 met stroomtarieven onder het prijsplafond. Zelfs een Top 5 waarbij het stroom- en gastarief voor 1 jaar vast staat! In mei zelfs 12 vaste jaarcontracten waarvan 10 met tarieven onder het prijsplafond. En begin juni al 14 vaste jaarcontracten waaronder ook al enkele voor de looptijd van 2 of 3 jaar.

Stroomprijs per kWh variabel contract	1 sept '22	1 okt '22	1 nov '22	1 dec '22	1 jan '23	1 febr '23	1 maart '23	1 april '23	1 mei '23	1 juni '23
	€ 0,98	€ 0,80	€ 0,63	€ 0,68	€ 0,77	€ 0,50	€ 0,48	€ 0,48	€ 0,38	€ 0,38
	€ 0,84	€ 0,84	€ 0,68 p	€ 0,74	€ 0,83	€ 0,83	€ 0,48	€ 0,49*	€ 0,48	€ 0,48
	€ 0,86	€ 0,87	€ 0,86	€ 0,88	€ 0,83	€ 0,83	€ 0,37**	€  0,46*	€ 0,46*	€ 0,46*

* modelcontract ** vast tarief voor 6 maanden

In onderstaande grafiek zien we de prijsontwikkeling van stroom van 2021 tot heden. Het betreft de inkoopprijzen op de APX/EPEX-handelsbeurs. De consumentenprijs (blauwe lijn) is de inkoopprijs inclusief overheidsheffingen, maar exclusief de winstmarge van de energieleverancier. Het is dus niet de stroomprijs die u betaalt aan uw energieleverancier. Die is aanmerkelijk hoger; er bestaan grote prijsverschillen tussen de energiecontracten.

Waardoor is de stroomprijs zo hoog?

De oorlog in Oekraïne en de crisis met Rusland zorgen voor ongekend hoge prijzen op de energiemarkt. Daardoor is niet alleen de gasprijs, maar ook de stroomprijs enorm opgelopen. Dit komt doordat de stroomprijs in relatie staat met de gasprijs. Stroom wordt namelijk deels opgewekt in energiecentrales met aardgas als energiebron. Daarom zijn elektriciteitsprijzen min of meer gekoppeld aan de gasprijzen.

Volgens energiedeskundige Martien Visser heeft dit ook te maken met het principe van de elektriciteitsmarkt, waarbij de duurste bron de prijs voor alle stroom bepaalt. Visser: "Wel zal er de komende jaren in snel tempo steeds meer elektriciteit van zonnepanelen en windmolens komen. Dit jaar (2022) is het zo nu en dan al zo dat er bijna een teveel aan is. Dan zie je de marktprijs voor elektriciteit instorten of zelfs negatief worden. Dat gaat steeds vaker gebeuren en heeft een drukkend effect op de gemiddelde elektriciteitsprijs per dag of per jaar. Evenwel, op momenten dat de zon niet fel schijnt en het weinig waait, zal de gasprijs voorlopig bepalend zijn voor de marktprijs van elektriciteit."

Gelukkig dalen de stroomprijzen begin 2023 al een tijdje. Dat is niet alleen gunstig voor consumenten, maar het scheelt de overheid ook veel geld als stroom (en gas) goedkoper wordt dan het prijsplafond. Toch is de stroomprijs in maart nog 2x zo hoog als twee jaar geleden.

Hoe is de stroomprijs opgebouwd?

• kaal stroomtarief 
• energiebelasting
• 21% btw (9% van 1 juli t/m 31 dec '22)
• Opslag Duurzame Energie (ODE): tot 2023  

De kale stroomprijs verschilt per leverancier. Daarnaast betaalt iedereen in Nederland belasting op stroom. Al deze onderdelen van de stroomprijs vormen samen de variabele leveringskosten. Dit kunt u vermenigvuldigen met uw verbruik in kWh. Naast de stroomprijs betaalt u een aantal vaste kosten: de vaste leveringskosten van uw energieleverancier en de netbeheerkosten. De vaste leveringskosten (voorheen vastrecht) bepaalt de energieleverancier zelf. Er zitten grote verschillen tussen de vaste leveringskosten, let daar dus op. 

De vaste kosten voor het netbeheer bestaan uit de elektriciteitsaansluiting, de meter en het energietransport. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) bepaalt elk jaar de maximale hoogte van de netbeheerkosten. De ACM houdt toezicht op de netbeheerders omdat u niet kunt overstappen. In iedere regio is er maar een netbeheerder.

Ook krijgt ieder huis met een elektriciteitsaansluiting een vast bedrag terug van de overheid. Dit heet de teruggaaf energiebelasting of vermindering energiebelasting. Dit bedrag is voor iedereen hetzelfde. Lees meer:

• De variabele en vaste leveringskosten
• Overheidsheffingen en btw

Voor het berekenen van uw stroomverbruik is vooral de grootte van het huishouden van belang. Hoe meer mensen elektriciteit gebruiken, hoe hoger uw stroomverbruik wordt. Volgens het NIBUD is in 2023 het gemiddeld verbruik per huishouden 2800 kWh per jaar. Uw totale kWh-verbruik per jaar vindt u terug op uw jaarafrekening.

Inzicht in uw stroomverbruik

Stroom besparen is makkelijker als u goed inzicht heeft in uw eigen stroomverbruik. Hoeveel stroom gebruikt u en waaraan? Met onze gratis app Bencompare Mijn Verbruik krijgt u direct persoonlijk inzicht in uw verbruik. Het helpt ook uw verbruik te vergelijken met dat van andere huishoudens.  

Zelf stroom opwekken met zonnepanelen

Met zonnepanelen wekt u zelf stroom op. De opbrengst van zonnepanelen wordt ook in kWh weergegeven. Verbruikt u 3500 kWh per jaar en wekt u bijvoorbeeld 3000 kWh op? Dan hoeft u nog maar 500 kWh te betalen aan uw energieleverancier. Wekt u zoveel elektriciteit op, waardoor de energierekening op 0 kWh of minder uitkomt? Dan krijgt u zelfs een terugleververgoeding.  Ook zelf uw eigen kWh opwekken met zonnepanelen? Bekijk of zonnepanelen ook voor u interessant zijn.