Wat is de stroomprijs per kWh?

De stroomprijs die u betaalt, is afhankelijk van het soort energiecontract en de door u gekozen looptijd. De prijs van stroom per kWh bestaat uit meer dan alleen de kosten van elektriciteit. Welke factoren zijn van invloed op de stroomprijs? En wat is de actuele stroomprijs in september?

• Wat is een kilowattuur (kWh)?
• Watt en kilowattuur
• Wat kost 1 kWh bij de goedkoopste energieleverancier?
• Wat kost stroom in 2024?
• Laagste en hoogste stroomprijs 2020 - 2024
• Waardoor werd de stroomprijs zo hoog?
• Hoe is de stroomprijs opgebouwd?
• Inzicht in uw stroomverbruik
• Zelf stroom opwekken met zonnepanelen

Wat is een kilowattuur (kWh)?

De afkorting kWh staat voor kilowattuur, een eenheid om stroom per uur te meten. ‘kW’ staat voor kilowatt en de ‘h’ in de afkorting staat voor het Engelse woord ‘hour’, wat ‘uur’ betekent. Het verbruik van elektrische apparaten wordt aangeduid met een hoeveelheid Watt. Vernoemd naar de Schotse ingenieur James Watt. 1000 Watt is 1 kilowatt, of 1 kW. Anders gezegd: wat een apparaat met een vermogen van 1 kilowatt in een uur verbruikt noemen we een kilowattuur. 

Wat is het verband tussen Watt en kilowattuur?

Om uit te rekenen hoeveel energie een apparaat verbruikt, moet u het stroomverbruik in Watt vermenigvuldigen met de tijd.
Voorbeelden: 
1. U heeft een stofzuiger van 900 Watt. Als u daarmee een half uur zuigt, verbruikt de stofzuiger 900 Watt x 1/2 uur = 450 wattuur = 0,45 kilowattuur (kWh). 
2. U heeft een afwasmachine met een vermogen van 1200 Watt, oftewel 1,2 kilowatt. Als u die vaatwasser een uur laat draaien verbruikt u 1,2 kWh. Op uw energierekening ziet u uw stroomverbruik in kWh.

Wat kost 1 kWh bij de goedkoopste energieleverancier?

De prijs van een kWh bestaat uit verschillende onderdelen en is onder andere afhankelijk van de kosten voor de stroom zelf, overheidsheffingen, btw en netbeheerkosten. In de vergelijker tonen we de totale stroomkosten maar ook het tarief per kilowattuur inclusief  21% btw en energiebelasting. Momenteel is de laagste vaste stroomprijs op Gaslicht.com € 0,24 per kWh bij Vattenfall. De hoogste vaste stroomprijs heeft Vrijopnaam € 0,32 per kWh. De laagste variabele stroomprijs heeft Frank Energie € 0,26 per kWh en de hoogste variabele stroomprijs voert ANWB € 1,42 per kWh (peildatum 18-10-'24). Daarvan is 13 cent voor energiebelasting (incl. 21% btw). De ODE (opslag Duurzame Energie) is in 2023 onderdeel van de energiebelasting geworden. 

Wat kost stroom in 2024?

Halverwege 2022 steeg de stroomprijs naar absurde hoogtes. We zagen toen tarieven van bijna een euro en een gemiddelde prijs van 78 cent per kWh. In 2021 was dit nog 24 cent per kWh. In juni 2024 zien we dat de gemiddelde stroomprijs weer op hetzelfde niveau ligt als in 2021. Wel zijn er nog steeds grote prijsverschillen tussen leveranciers. In augustus en september lopen de stroomprijzen alweer op. Op de spotmarkt is de elektriciteitsprijs de eerste helft van oktober het hoogst van heel het jaar.

Het is overigens raadzaam niet alléén naar de stroomprijs te kijken als u een nieuw contract zoekt, maar naar het totaalplaatje. Zo spelen terugleverkosten een grote rol bij zonnepaneelbezitters. Daarnaast maakt het veel uit hoe hoog de korting is die energieleveranciers geven als u overstapt via Gaslicht.com. Als u uw gegevens invult op onze energievergelijker komt de goedkoopste bovenaan.

Laagste en hoogste stroomprijs 2020 - 2024

In onderstaande grafiek zien we de laagste en hoogste stroomprijzen van 2020 tot en met 2024. We vermelden zowel de tarieven van vaste als variabele contracten. NB De modelcontracten (variabele tarieven) van ANWB en Zonneplan zijn niet meegenomen omdat zij hierbij uitzonderlijk hoge tarieven hanteren.

Variabele stroomprijs Eneco, Essent en Vattenfall

In onderstaande tabel staan de variabele stroomprijzen van de drie grootste energieleveranciers van Nederland vanaf 2022 tot en met heden.

Stroomprijs per kWh variabel contract	sept 2022	dec	jan 2023	febr	mrt	april	mei juni	juli	aug sept	okt	nov dec	jan 2024	febr	mrt	april	mei	juni	juli aug	sept okt
	€ 0,98	€ 0,68	€ 0,77	€ 0,50	€ 0,48	€ 0,48	€ 0,38	€ 0,39	€ 0,44	€ 0,35	€ 0,35	€ 0,33	€ 0,34	€ 0,34	€ 0,34	€ 0,34	€ 0,27	€ 0,27	€ 0,27
	€ 0,84	€ 0,74	€ 0,83	€ 0,83	€ 0,48	€ 0,49*	€ 0,48	€ 0,39	€ 0,39	€ 0,39	€ 0,39	€ 0,39	€ 0,39	€ 0,39	€ 0,34	€ 0,34	€ 0,34	€ 0,27	€ 0,30
	€ 0,86	€ 0,88	€ 0,83	€ 0,83	€ 0,37**	€  0,46*	€ 0,46*	€ 0,39*	€ 0,44*	€ 0,39*	€ 0,39*	€ 0,39*	€ 0,38*	€ 0,30*	€ 0,30*	€ 0,34*	€ 0,34*	€ 0,33*	€ 0,33*

* modelcontract ** vast tarief voor 6 maanden

In onderstaande grafiek zien we de prijsontwikkeling van stroom van 2021 tot heden. Het betreft de inkoopprijzen op de APX/EPEX-handelsbeurs. De consumentenprijs (blauwe lijn) is de inkoopprijs inclusief energiebelasting, btw en opslag van de energieleverancier. Het is dus de stroomprijs die u betaalt aan uw energieleverancier. Let op: er bestaan grote prijsverschillen tussen de energiecontracten.

Waardoor werd de stroomprijs zo hoog?

De oorlog in Oekraïne en de crisis met Rusland zorgen voor ongekend hoge prijzen op de energiemarkt. Daardoor is niet alleen de gasprijs, maar ook de stroomprijs enorm opgelopen. Dit komt doordat de stroomprijs in relatie staat met de gasprijs. Stroom wordt namelijk deels opgewekt in energiecentrales met aardgas als energiebron. Daarom zijn elektriciteitsprijzen min of meer gekoppeld aan de gasprijzen.

Volgens energiedeskundige Martien Visser heeft dit ook te maken met het principe van de elektriciteitsmarkt, waarbij de duurste bron de prijs voor alle stroom bepaalt. Visser: "Wel zal er de komende jaren in snel tempo steeds meer elektriciteit van zonnepanelen en windmolens komen. Dit jaar (2022) is het zo nu en dan al zo dat er bijna een teveel aan is. Dan zie je de marktprijs voor elektriciteit instorten of zelfs negatief worden. Dat gaat steeds vaker gebeuren en heeft een drukkend effect op de gemiddelde elektriciteitsprijs per dag of per jaar. Evenwel, op momenten dat de zon niet fel schijnt en het weinig waait, zal de gasprijs voorlopig bepalend zijn voor de marktprijs van elektriciteit."

Gelukkig daalden de stroomprijzen begin 2023. Dat was niet alleen gunstig voor consumenten, maar het scheelt de overheid ook veel geld als stroom (en gas) goedkoper is dan het prijsplafond. Toch was de stroomprijs in maart 2023 nog 2x zo hoog als twee jaar daarvoor.  En eind augustus zorgden de ontwikkelingen op de gasmarkt ook voor prijsschommelingen op de elektriciteitsmarkt en de markten voor CO2-rechten. De  stroomprijs liep weer op. In de eerste week van september zijn de termijnprijzen van elektriciteit  in Noordwest-Europa gedaald. Maar in oktober zagen we de stroomprijs opnieuw stijgen. Het conflict tussen Israël en Hamas zorgde en zorgt voor veel spanning op de energiemarkt met hoge energieprijzen tot gevolg. 

Begin 2024 zien we dat de termijnprijzen van stroom dalen. Volgens Vattenfall zijn niet alleen de dalende gasprijzen hiervan de oorzaak, maar is ook het aanbod van 'conventionele opwek' goed. Franse kerncentrales compenseren aardig voor minder wind in Noordwest-Europa. Met de grote hoeveelheid wind in de eerste dagen van februari zijn de gemiddelde spotprijzen van elektriciteit laag. In maart zien we een stijging van zowel de gas- als de stroomprijs. In april zien we eerst een daling, maar in week 16 gaan de prijzen weer omhoog. Tot 20 april kennen we volgens Martien Visser 3% uren met een negatieve stroomprijs. Vorig jaar was dat 2%. 

 In de loop van 2024 zien we steeds meer negatieve stroomprijzen. Dit komt vooral doordat we steeds meer groene stroom opwekken met zonnepanelen en windmolens. Half juli staat de teller al op 290 uur. Overigens zijn er niet alleen in ons land negatieve stroomprijzen, maar overal in Europa. Een teken van overaanbod. Nederland staat als 'zonnekoning' aan kop.

Hoe is de stroomprijs opgebouwd?

• kaal stroomtarief 
• energiebelasting
• 21% btw (9% van 1 juli t/m 31 dec 2022)
• Opslag Duurzame Energie (ODE): tot 2023  

De kale stroomprijs verschilt per leverancier. Daarnaast betaalt iedereen in Nederland belasting op stroom. Al deze onderdelen van de stroomprijs vormen samen de variabele leveringskosten. Dit kunt u vermenigvuldigen met uw verbruik in kWh. Naast de stroomprijs betaalt u een aantal vaste kosten: de vaste leveringskosten van uw energieleverancier en de netbeheerkosten. De vaste leveringskosten (voorheen vastrecht) bepaalt de energieleverancier zelf. Er zitten grote verschillen tussen de vaste leveringskosten, let daar dus op. 

De vaste kosten voor het netbeheer bestaan uit de elektriciteitsaansluiting, de meter en het energietransport. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) bepaalt elk jaar de maximale hoogte van de netbeheerkosten. De ACM houdt toezicht op de netbeheerders omdat u niet kunt overstappen. In iedere regio is er maar een netbeheerder.

Ook krijgt ieder huis met een elektriciteitsaansluiting een vast bedrag terug van de overheid. Dit heet de teruggaaf energiebelasting of vermindering energiebelasting. Dit bedrag is voor iedereen hetzelfde. Lees meer:

• De variabele en vaste leveringskosten
• Overheidsheffingen en btw

Voor het berekenen van uw stroomverbruik is vooral de grootte van het huishouden van belang. Hoe meer mensen elektriciteit gebruiken, hoe hoger uw stroomverbruik wordt. Volgens het NIBUD is in 2023 het gemiddeld verbruik per huishouden 2800 kWh per jaar. Uw totale kWh-verbruik per jaar vindt u terug op uw jaarafrekening.

Inzicht in uw stroomverbruik

Stroom besparen is makkelijker als u goed inzicht heeft in uw eigen stroomverbruik. Hoeveel stroom gebruikt u en waaraan? Met onze gratis app Bencompare Mijn Verbruik krijgt u direct persoonlijk inzicht in uw verbruik. Het helpt ook uw verbruik te vergelijken met dat van andere huishoudens. Het voordeel van de Bencompare app is dat uw gegevens niet verloren gaan als u van energieleverancier wisselt.

Zelf stroom opwekken met zonnepanelen

Met zonnepanelen wekt u zelf stroom op. De opbrengst van zonnepanelen wordt ook in kWh weergegeven. Verbruikt u 3000 kWh per jaar en wekt u bijvoorbeeld 2500 kWh op? Dan hoeft u nog maar 500 kWh te betalen aan uw energieleverancier. Wekt u zoveel elektriciteit op, waardoor de energierekening op 0 kWh of minder uitkomt? Dan krijgt u zelfs een terugleververgoeding. Let op: half augustus 2023 introduceerde Vandebron als eerste leverancier vaste terugleverkosten voor zonnepaneelbezitters. Dat betekent dat Vandebron eigenaren van zonnepanelen laat betalen voor het terugleveren van stroom. Hier ontstond veel commotie over. Ben Woldring van Gaslicht.com, gaf op Nu.nl antwoord op de meestgestelde vragen over dit onderwerp. Later volgen steeds meer leveranciers dit voorbeeld of maken op een andere manier onderscheid tussen klanten met en zonder zonnepanelen. Halverwege 2024 is er geen enkele leverancier meer die hierin geen verschil maakt. Is investeren in zonnepanelen nog rendabel? Lees op Bencom.nl wat Ben Woldring hierover zegt in diverse media.

Ook zelf uw eigen kWh opwekken met zonnepanelen? Bekijk of zonnepanelen ook voor u interessant zijn.