Netbeheerkosten: waar betaal je precies voor?

Van elke euro die je betaalt voor gas en stroom, gaat zo’n twintig cent naar de netbeheerder. Wie is dat en waarom betaal je precies netbeheerkosten? Die netbeheerkosten - per jaar gemiddeld een kleine 400 euro - kun je zien als de kosten die gemaakt worden om gas en stroom bij je thuis te krijgen. Daarvoor is een netwerk van leidingen, kabels en hoogspanningsmasten nodig. Dat netwerk wordt beheerd door de netbeheerder, een onafhankelijk nutsbedrijf dat zélf geen energie produceert. Voorbeelden van netbeheerders zijn  Enexis, Liander,  Stedin en het Zeeuwse Delta.

Hieruit bestaan de netbeheerkosten

• Capaciteitstarief - Het capaciteitstarief is de grootste kostenpost in de netbeheerkosten. Dit is voor het transport van gas en stroom. Hoeveel je betaalt, hangt af van de capaciteit van je aansluiting. Wanneer je een grotere capaciteit hebt, betaal je meer. Vroeger -tot 2009) waren de netbeheerkosten voor een deel afhankelijk van je energieverbruik, nu betaal je een vast bedrag.
• Vastrecht - Dit is een vast bedrag voor onder meer de administratiekosten van de netbeheerder. Verwar het niet met het vastrecht (ook wel vaste leveringskosten) dat energieleveranciers in rekening brengen. Ook dat zijn administratiekosten, maar dan van de energieleverancier. Energieleveranciers gebruiken deze kostenpost ook om onderling mee te concurreren en kan dus per leverancier flink verschillen.
• Periodieke aansluitvergoeding - Dit zijn kosten voor het in stand houden van je aansluiting.
• Meettarief - Dit is voor de huur en het beheer van je gasmeter en elektriciteitsmeter.  Ook voor de kosten die de netbeheerder maakt voor het doorgeven van meterstanden aan jouw energieleverancier.

De energieleverancier regelt het allemaal

De netbeheerkosten zijn verwerkt in het termijnbedrag (voorschot) dat je betaalt aan jouw energieleverancier. Die sluist dit geld weer door naar de netbeheerder. Wie jouw netbeheerder is, hangt af van waar je woont. Elke regio in Nederland heeft maar één netbeheerder voor gas en elektriciteit. Vaak zijn het dezelfde bedrijven. Er is dus geen concurrentie en ook geen keuzevrijheid. Dat komt omdat het heel duur en inefficiënt zou zijn als jouw woning meerdere aansluitingen zou hebben. Om nog maar niet te spreken van al die extra leidingen en hoogspanningsmasten die aangelegd zouden moeten worden. Op de website eancodeboek.nl kun je zien wie je netbeheerder is.

De ACM bepaalt hoeveel je maximaal betaalt

Omdat er geen concurrentie is tussen netbeheerders, bepaalt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) hoe hoog de netbeheerkosten mogen zijn. De toezichthouder kijkt daarbij naar de kosten die de netbeheerder maakt en beoordeelt of die redelijk zijn. Op basis van deze gegevens stelt de ACM elk jaar de maximumtarieven per netbeheerder vast. Een netbeheerder bepaalt daarna zelf de daadwerkelijke tarieven. Deze kunnen lager, maar nooit hoger zijn dan de door de ACM vastgestelde tarieven. De hoogte van de netbeheerkosten verschilt daardoor per regio. In 2016 bedraagt het gemiddelde maximumtarief 389 euro. Dat is zo'n 7 euro minder dan in 2015.