Netbeheerkosten: waar betaal je precies voor?
door Jeanet Woldring Leestijd: 3 minuten
Van elke euro die je betaalt voor gas en stroom, gaat een deel naar de netbeheerder. Wie is dat en waarom betaal je precies netbeheerkosten? Die netbeheerkosten - per jaar gemiddeld zo'n 560 euro* - kun je zien als de kosten die gemaakt worden om gas en stroom bij je thuis te krijgen. Daarvoor is een netwerk van leidingen, kabels en hoogspanningsmasten nodig. Dat netwerk wordt beheerd door de netbeheerder, een onafhankelijk nutsbedrijf dat zélf geen energie produceert. Voorbeelden van netbeheerders zijn Enexis, Liander en Stedin.
* in 2015 was dat nog een kleine 400 euro.
Hieruit bestaan de netbeheerkosten
- Capaciteitstarief - Het capaciteitstarief is de grootste kostenpost in de netbeheerkosten. Dit is voor het transport van gas en stroom. Hoeveel je betaalt, hangt af van de capaciteit van je aansluiting. Wanneer je een grotere capaciteit hebt, betaal je meer. Vroeger -tot 2009) waren de netbeheerkosten voor een deel afhankelijk van je energieverbruik, nu betaal je een vast bedrag.
- Vastrecht - Dit is een vast bedrag voor onder meer de administratiekosten van de netbeheerder. Verwar het niet met het vastrecht (ook wel vaste leveringskosten) dat energieleveranciers in rekening brengen. Ook dat zijn administratiekosten, maar dan van de energieleverancier. Energieleveranciers gebruiken deze kostenpost ook om onderling mee te concurreren en kan dus per leverancier flink verschillen.
- Periodieke aansluitvergoeding - Dit zijn kosten voor het in stand houden van je aansluiting.
- Meettarief - Dit is voor de huur en het beheer van je gasmeter en elektriciteitsmeter. Ook voor de kosten die de netbeheerder maakt voor het doorgeven van meterstanden aan jouw energieleverancier.
De energieleverancier regelt het allemaal
De netbeheerkosten zijn verwerkt in het termijnbedrag (voorschot) dat je betaalt aan jouw energieleverancier. Die sluist dit geld weer door naar de netbeheerder. Wie jouw netbeheerder is, hangt af van waar je woont. Elke regio in Nederland heeft maar één netbeheerder voor gas en elektriciteit. Vaak zijn het dezelfde bedrijven. Er is dus geen concurrentie en ook geen keuzevrijheid. Dat komt omdat het heel duur en inefficiënt zou zijn als jouw woning meerdere aansluitingen zou hebben. Om nog maar niet te spreken van al die extra leidingen en hoogspanningsmasten die aangelegd zouden moeten worden. Op de website eancodeboek.nl kun je zien wie je netbeheerder is.
De ACM bepaalt hoeveel je maximaal betaalt
Omdat er geen concurrentie is tussen netbeheerders, bepaalt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) hoe hoog de netbeheerkosten mogen zijn. De toezichthouder kijkt daarbij naar de kosten die de netbeheerder maakt en beoordeelt of die redelijk zijn. Op basis van deze gegevens stelt de ACM elk jaar de maximumtarieven per netbeheerder vast. Een netbeheerder bepaalt daarna zelf de daadwerkelijke tarieven. Deze kunnen lager, maar nooit hoger zijn dan de door de ACM vastgestelde tarieven. De hoogte van de netbeheerkosten verschilt daardoor per regio. In 2023 bedraagt het gemiddelde maximumtarief voor stroom 341 euro en voor gas 218 euro. In 2024 betalen huishoudens ongeveer 7 euro per maand meer voor het transport van gas en elektriciteit naar hun huis.
Jeanet Woldring is ruim 20 jaar als directeur verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken. Ze is eindredacteur van de content, nieuws- en persberichten op de Bencom websites. Jeanet is gespecialiseerd in het onafhankelijk vergelijken van telecom, energie en verzekeringen voor zowel de zakelijke als consumentenmarkt. Door jarenlange ervaring heeft ze een brede kennis van de ontwikkeling van deze geliberaliseerde markten en schrijft er ook regelmatig over.