Energiecontract met dynamische tarieven: wat houdt dat in?

Bij het afsluiten van een energiecontract zijn er verschillende opties waaruit u kunt kiezen. U heeft bijvoorbeeld de keuze tussen een vaste prijs of een variabel tarief. De laatste tijd zien we ook energiecontracten met dynamische prijzen. Wat is het verschil? En hoe werkt het prijplafond bij dynamische tarieven?

Ga snel naar:

• Wat is een dynamisch energiecontract?
• Hoe werkt het prijsplafond met dynamische tarieven?
• Slimme meter verplicht 
• Welke energiekosten zijn dynamisch? 
• Zijn dynamische tarieven goedkoper dan vaste tarieven?
• Aanbod op maat
• Dynamisch termijnbedrag
• Regie over uw energierekening – realistisch of niet? 
• Wat zijn de voordelen van dynamische tarieven?
• Wat zijn de risico's van dynamische tarieven? 
• Waarom zijn dynamische tarieven lastig te vergelijken? 
• Welke energieleveranciers bieden dynamische tarieven aan? 
• Verdienmodel dynamische aanbieders
• Krijg ik bij een dynamisch tarief groene energie? 

Wat is een dynamisch energiecontract?

Energiecontracten met dynamische (of flexibele) prijzen zijn contracten waarbij de tarieven voor stroom en gas direct gekoppeld zijn aan de prijzen op de spotmarkten. Daarbij baseert uw leverancier de energieprijs op de inkoopprijs van energie op de beurs. Uw tarief voor elektriciteit kan per uur verschillen. En voor gas per dag. Daarom heeft u een slimme meter nodig.

Hoe werkt het prijsplafond met dynamische tarieven?

De overheid heeft besloten dat het prijsplafond bij een dynamisch tarief werkt op basis van het tarief dat u in minimaal één maand gemiddeld betaald heeft per kWh stroom of m³ gas. Dus het werkt niet zo dat het uurtarief altijd meteen 'afgetopt' wordt op het moment dat de prijs in een bepaald uur boven het plafond komt. Het kan per leverancier verschillen of de definitieve korting vastgesteld wordt per maand of over de gehele periode tot de jaar- of eindafrekening. 

Slimme meter verplicht 

Om een contract met dynamische tarieven af te sluiten, heeft u een slimme meter nodig. Een slimme meter meet ieder moment van de dag uw verbruik, verwerkt deze gegevens en stuurt het naar uw netbeheerder. Met slimme meters kunnen netbeheerders beter bijhouden hoeveel energie het net ingaat, en waar. En hoeveel energie wordt verbruikt, en waar. Zo kunnen ze tekorten, overbelasting en storingen voorkomen. Inmiddels hebben ruim 7 miljoen huishoudens een slimme meter. 

Welke energiekosten zijn dynamisch? 

Energietarieven zijn opgebouwd uit verschillende prijscomponenten, zoals leveringskosten (per kWh en per m³), energiebelastingen en netbeheerkosten. Voor zowel de vaste, variabele als dynamische energiecontracten geldt dat de energiebelastingen en netbeheerkosten hetzelfde zijn. Met een contract met dynamische energietarieven zijn alleen de leveringskosten dynamisch. Wanneer u leveringstarieven vergelijkt, kijk dan goed of het inclusief 21% btw is en of het inclusief energiebelasting is. In 2023 bedraagt de energiebelasting voor stroom 15 cent per kWh en voor gas 59 cent per m³.

Zijn dynamische tarieven goedkoper dan vaste tarieven? 

ConsuWijzer: 'Een dynamisch (of flexibel) tarief kan aantrekkelijk zijn. U kunt bijvoorbeeld uw elektrische auto voordelig opladen wanneer het tarief een paar uur laag is. Maar soms kan het ook duurder zijn.' Zelf zeggen de leveranciers: 'U ontvangt bij een dynamische aanbieder geen welkomstbonus om klant te worden, u betaalt simpelweg altijd het laagste tarief.'

Aanbod op maat

Elke energieleverancier moet u een persoonlijk aanbod geven als u een contract wilt afsluiten, zodat duidelijk is wat u gaat betalen. Een aanbod op maat is ook belangrijk omdat u daarmee verschillende leveranciers met elkaar kunt vergelijken. In het aanbod op maat moet het jaarbedrag zijn vermeld op basis van uw verbruik. De werkelijke kosten hangen af van hoeveel energie u gebruikt in dat jaar. Het totaalbedrag is inclusief leveringskosten, netbeheerkosten en overheidsheffingen.

Kiest u voor een energiecontract met een dynamisch of flexibel leveringstarief, waarbij uw prijs voor elektriciteit per uur verandert? En de prijs voor gas per dag? Ook dan moet u een aanbod op maat krijgen. Maar dan zonder een precieze inschatting van uw jaarbedrag. Uw leverancier moet uitleggen waarom dat zo is. Daarover hebben de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en Energie-Nederland op 15 december 2021 afspraken gemaakt.

Deze zijn opgenomen in een aanvullende verklaring bij de Gedragscode Consument en Energieleverancier. Daarin staat dat leveranciers die een contract met dynamische prijzen aanbieden minstens één keer per maand volgens een vaste methode een verwachte inkoopprijs voor de komende 12 maanden berekenen. Leveranciers zullen deze verwachte inkoopprijs dan gebruiken bij het opstellen van een aanbod op maat. U kunt contracten met dynamische prijzen van verschillende leveranciers dan op basis van uw eigen jaarverbruik met elkaar vergelijken. Om consumenten goed te informeren over dynamische energieprijzen hebben de ondertekenaars van de aanvullende verklaring de informatieve website dynamische-energieprijzen.nl gelanceerd. 

Dynamisch termijnbedrag

Bij dynamische tarieven betaalt u, net zoals u gewend bent bij vaste en variabele prijscontracten, een maandelijks termijnbedrag voor uw energierekening. Een maandelijks termijnbedrag kunt u zien als een voorschot, een spaarpotje bij de energieleverancier. Bij een dynamisch energiecontract kan de leverancier ervoor kiezen om, zoals bij reguliere contracten gebruikelijk is, een voorschot te berekenen op basis van de verwachte kosten op jaarbasis. Vaak wordt deze dan wel tussentijds bijgesteld als de ontwikkeling van de energieprijzen hierom vraagt. De leverancier kan er ook voor kiezen om maandelijks het verbruik in rekening te brengen. Het voorschot wordt dan bepaald door het  verwachte maandverbruik en de geschatte tarieven. Als de energierekening aan het einde van de maand hoger of lager dan uw voorschot blijkt, krijgt u geld terug of moet u bijbetalen. In de wintermaanden zal het voorschot dan aanzienlijk hoger zijn dan in de zomermaanden, omdat u in de winter meer gas verbruikt. Bij een energiecontract met vaste tarieven is het termijnbedrag het hele jaar door gelijk en weet u dus waar u aan toe bent. Bij dynamische tarieven kan de energierekening iedere maand verschillen. Hierdoor kunt u voor onaangename verrassingen komen te staan. Sommige leveranciers brengen uw daadwerkelijke kosten in rekening. Dat kan vooral in de winter voor een hoge rekening zorgen. Hier moet u in uw maandlasten wel rekening mee houden. 

Regie over uw energierekening - realistisch of niet? 

Leveranciers van dynamische energiecontracten claimen dat u met dynamische tarieven regie heeft over uw energierekening. Is dit in werkelijkheid ook zo? U heeft inderdaad inzicht in de actuele stroom- en gasprijzen. Maar gaat u daadwerkelijk de verwarming uitzetten in de winter, wanneer u ziet dat de gasprijzen hoog zijn? Of zet u de verwarming hoger wanneer u ziet dat de gasprijzen lager zijn?  Kortom, dynamische tarieven zijn alleen aantrekkelijk als u uw energieverbruik wilt aanpassen op de tarieven. Heeft u liever geen omkijken naar hoeveel energie u op welk moment verbruikt, dan kunt u dynamische tarieven beter links laten liggen.

Wat zijn de voordelen van dynamische tarieven?

• Voordelige energietarieven
  Met inzichten uit de energiemarkt is het mogelijk om uw energieverbruik aan te passen op het moment dat de energieprijzen het laagst liggen, bijvoorbeeld op de vroege ochtend of in de nacht. U kunt spelen met uw verbruik, bijvoorbeeld door een was te draaien als de stroom goedkoop is.
• U betaalt geen extra kosten (risico-opslag) aan de energieleverancier
  U betaalt alleen voor de uurprijs van elektriciteit en de dagprijs van gas. Met dynamische energietarieven heeft u dus niet te maken met extra opslagkosten die u aan uw leverancier moet betalen.

Wat zijn de risico’s van dynamische tarieven? 

• Hogere energieprijzen op de spotmarkt
  Bij een energiecontract met dynamische tarieven betaalt u de actuele prijzen van de spotmarkten. Bij het afsluiten van een dynamisch energiecontract zijn de te betalen tarieven niet goed vast te stellen. Het kan bij een crisis dus ook voorkomen dat u een erg hoge gas- of stroomprijs moet betalen. In dit geval betaalt u waarschijnlijk een hoger tarief dan bij een energiecontract met vaste tarieven. U kunt op papier elke dag overstappen, maar een overstap duurt 4 tot 6 weken. In die periode krijgt u elke dag nieuwe tarieven en als de tarieven snel oplopen, kan dat veel geld kosten. Met een vast contract merkt u gedurende het contract niets van de schommelingen in de energiemarkt.
• Uiteenlopende energierekeningen
  Omdat de tarieven per dag, of zelfs per uur kunnen veranderen, zal ook uw energierekening iedere maand verschillen. Met name in de winter zult u een hogere energierekening krijgen en in de zomer bent u een stuk goedkoper uit. Aangezien de meeste energieleveranciers werken met vaste voorschotbedragen, zullen de energierekeningen niet helemaal als een verrassing komen. 
• Kennis van zaken nodig
  Bij een dynamisch energiecontract neemt u in feite de risico’s van de energiehandelaar over. Energieleveranciers hebben afdelingen met specialisten die de hele dag de energiemarkt in de gaten houden. Bij een dynamisch contract neemt u deze taak over. Wanneer de prijzen stijgen en u wilt overstappen naar een vast contract bent u vaak te laat. Energiebedrijven hebben deze prijsstijgingen namelijk al eerder gesignaleerd en de prijzen van de nieuwe vaste contracten daarop aangepast.  U moet dus kennis van zaken hebben om de juiste beslissingen te nemen.
• Het is tijdrovend
  U wilt natuurlijk energie gebruiken op de momenten dat de prijs laag is. Om optimaal van de prijsschommelingen te kunnen profiteren, moet u de tarieven goed in de gaten houden. Daar gaat veel tijd in zitten. Niet iedereen heeft daar tijd voor of behoefte aan. Bij een dynamisch energiecontract gebruikt u apparaten als de prijs gunstig is. Het is een soort spel. Daar moet u wel tegen kunnen.
• Financiële buffer nodig
  Een dynamisch energiecontract brengt de nodige financiële risico’s met zich mee. Deze contracten hebben geen maximumtarieven en de prijzen kunnen enorm fluctueren. Het is dus belangrijk dat u een buffer heeft, zodat u zulke financiële tegenvallers op kunt vangen. Als u graag zekerheid wilt, kunt u beter geen dynamisch energiecontract afsluiten. 
• Risico van bijbetalen voor het terugleveren van zonnestroom
  Mensen met zonnepanelen lopen de kans dat ze op zonnige of winderige dagen moeten bijbetalen voor het terugleveren van stroom. Hierdoor zijn huishoudens met zonnepanelen en een dynamisch contract soms tot wel enkele tientjes per dag kwijt. Negatieve stroomprijzen komen steeds vaker voor. Zo waren er in de eerste helft van dit jaar al meer uren met een stroomprijs beneden nul dan in het hele vorige jaar. Waarschijnlijk gaat dit de komende jaren alleen maar vaker gebeuren, schrijft Nu.nl.

Waarschuwing afsluiten dynamisch energiecontract

Op 16 juni 2023 roept D66-kamerlid Raoul Boucke op om consumenten die een dynamisch energiecontract willen afsluiten te informeren over de financiële risico’s van zo'n contract. Mensen mogen zelf bepalen wat voor contract ze afsluiten, maar het is belangrijk dat ze een goed geïnformeerde keuze maken, vindt Boucke. Aanbieders van dynamische energiecontracten zien niets in de oproep voor een 'bijsluiter' bij een dynamisch energiecontract. Zij vinden dat D66 juist de voordelen van zo'n contract moet benoemen. 

Waarom zijn dynamische tarieven lastig te vergelijken? 

Zoals hiervoor beschreven, verschillen de gasprijzen per dag en de prijzen voor elektriciteit per uur. Het is daarom moeilijk om een vergelijking te maken voor dynamische tarieven, omdat de prijzen continu veranderen. Een vergelijking kan, na een uur nadat u deze heeft gemaakt, alweer anders zijn. Daarnaast is het ook een lastige opgave om in te schatten wat de prijzen op de spotmarkten doen. Het vergelijken van dynamische tarieven met vaste tarieven is daarom onwenselijk en onmogelijk. Het is een appels met peren vergelijking. Volgens Energie-Nederland zal samen met de prijsvergelijkers gekeken moeten worden op welke wijze hier het beste invulling aan kan worden gegeven.

Welke energieleveranciers bieden dynamische tarieven aan? 

EasyEnergy, EnergyZero, Frank Energie, Nieuwe Stroom en Tibber bieden energiecontracten met dynamische tarieven aan. Deze  energieleveranciers hebben de aanvullende verklaring bij de Gedragscode Consument en Energieleverancier ondertekend. Ook hebben zij de website dynamische-energieprijzen.nl gelanceerd. Inmiddels is ook NextEnergy aan dit rijtje toegevoegd en kreeg de ANWB in 2022 een leveringsvergunning voor stroom. Sinds september 2023 biedt Eneco als eerste van de grote drie energieleveranciers ook dynamische energiecontracten aan. Tegelijkertijd introduceert ook BudgetEnergie dynamische energiecontracten. Bij Eneco kunnen eigenaren van zonnepanelen zich nog niet aanmelden, bij BudgetEnergie is dit wel mogelijk. Eneco verwacht dat in oktober ook zonnepaneelbezitters zich aan kunnen melden voor dynamische contracten. 

Wat is het verdienmodel van dynamische aanbieders?

Energieleveranciers met dynamische tarieven verdienen aan de vaste leveringskosten (voorheen vastrecht genoemd). Zo vragen EasyEnergy en Frank Energie bijvoorbeeld € 5 voor stroom en € 5 voor gas aan vaste leveringskosten per maand. Bij Tibber (levert geen gas) krijgt u stroom tegen een vast maandelijks bedrag van € 3,99 (peildatum 04-09-2023).

Krijg ik bij een dynamisch tarief groene energie? 

Wanneer u een contract met een dynamisch tarief afsluit, betekent het niet automatisch dat u groene stroom geleverd krijgt. Zo zegt energieleverancier EnergyZero bijvoorbeeld dat zij alle energie ‘groen’ inkopen en kunt u bij NieuweStroom zelf kiezen of uw energie uit duurzame bronnen moet zijn opgewekt of niet.  

Bent u opzoek naar informatie over de huidige energieprijzen? Bekijk het artikel Verwachte energieprijzen 2023.