Hybride warmtepomp: wanneer geschikt voor uw woning?

In 2050 moeten alle huishoudens van het aardgas af zijn. Momenteel is gas echter nog de meest gebruikte brandstof om onze huizen te verwarmen. De gasgestookte cv-ketel massaal inruilen voor een elektrische warmtepomp blijkt niet de oplossing. Daarvoor dient een huis optimaal geïsoleerd te zijn en bovendien zijn ze voor een doorsnee woning veel te groot. De hybride warmtepomp biedt soelaas. Deze werkt namelijk samen met de cv-ketel, is klein en deelt een enorme klap uit aan uw gasverbruik. Wat is een hybride warmtepomp, hoe ziet deze eruit, hoeveel stroom verbruikt een hybride warmtepomp en hoe duurzaam en rendabel zijn ze?

Ga snel naar:

• Wat is een warmtepomp?
• Wat is een hybride warmtepomp?
• Wat kost een hybride warmtepomp?
• Wordt de hybride warmtepomp de standaard?
• Voor welke huizen komt er een uitzondering?
• Zijn er wel genoeg hybride warmtepompen en installateurs beschikbaar? 
• Hoe maak je een bestaande verwarmingsinstallatie hybride?
• Wat is nodig voor een hybride installatie?
• Is een hybride warmtepomp geschikt voor elk huis?
• Wat is het voordeel van een hybride warmtepomp ten opzichte van ‘all electric’?
• Wat is de besparing met een hybride warmtepomp?
• Waarom kan de warmtepomp in een hybride systeem het tapwater niet opwarmen?
• Wat maakt het functioneren van de warmtepomp in de winter inefficiënt?
• Waarom zijn hybride verwarmingssystemen ook voordelig voor de BV Nederland?
• Hoeveel woningen kunnen naar een hybride verwarmingssysteem overstappen en wat bespaart dit?
• Wat zijn de belangrijkste voordelen van een hybride verwarmingsinstallatie?
• Wat zijn de voor- en nadelen van aansluiting op warmtenet ten opzichte van een hybride warmtepomp?
• Welke voordelen heeft een hybride verwarmingssysteem naar de toekomst toe?
• Waarom kunnen we niet meteen onze cv-installaties met duurzaam opgewekte waterstof stoken? 
• Zorgt een hybride warmtepomp voor geluidsoverlast?
• Kan ik met een hybride warmtepomp ook koelen?
• Welke andere manieren zijn er om lagere CO2-uitstoot in de woning te realiseren?

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een duurzame aanvulling op een gasketel of een volledig alternatief voor de gasketel. Voor verwarming van de woning maakt een warmtepomp gebruik van warmte die aanwezig is in de omgeving, bijvoorbeeld de buitenlucht, zonnewarmte, bodem en/of grondwater. Dit wordt de warmtebron genoemd. Door de warmtepomp wordt de temperatuur vanuit de warmtebron verhoogd tot de gewenste temperatuur voor verwarming van de woning en/of voor warm tapwater. Warmtepompen gebruiken stroom om te kunnen functioneren. Wanneer u overstapt op een warmtepomp, zal het stroomgebruik toenemen en het aardgasverbruik flink afnemen. Er zijn all-electric warmtepompen, die volledig op elektriciteit draaien zonder cv-ketel/gas. En er zijn hybride warmtepompen die samen met een cv-ketel het binnenklimaat regelen, waardoor er nog wel gas wordt gebruikt maar veel minder dan met enkel een cv-ketel.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp beschikt over twee methoden om warmte op te wekken. Zoals een hybride auto op het ene moment door een benzinemotor en op het andere moment via een elektrische aandrijving wordt voortgestuwd, zo zijn er in een woning of gebouw met een hybride installatie ook twee systemen die warmte leveren. In de meeste situaties is dat een gasgestookte cv-ketel en een elektrische warmtepomp. Maar het kan ook een combinatie zijn van een warmtepomp en warmtelevering via een collectief warmtenet. Of een cv-ketel op groen gas in combinatie met een warmtepomp.

Er is een aantal verschillende types van de hybride warmtepomp. De warmtepomp maakt gebruik van energie uit bijvoorbeeld de buitenlucht, zonnewarmte, bodem en/of grondwater, en zorgt voor een groot deel van de warmte in huis. De ketel springt bij als het buiten te koud is en zorgt voor warm tapwater. Gemiddeld daalt hierdoor het aardgasverbruik met ongeveer 60 procent. Het is zowel mogelijk om een warmtepomp naast de huidige ketel te plaatsen, als een volledig geïntegreerde hybride warmtepomp (ketel + warmtepomp) aan te schaffen. Dit betekent dus dat mensen met een nieuwere ketel deze kunnen houden en er een warmtepomp bij kunnen installeren om over te gaan tot een hybride systeem.

Wat kost een hybride warmtepomp? 

Een hybride warmtepomp kost in 2024 tussen de € 6000 en € 8000. Door de overheid heeft met fabrikanten en installateurs afgesproken dat ze ervoor gaan zorgen dat geïnstalleerde hybride warmtepompen in 2026 goedkoper zullen zijn. Een hybride warmtepomp is duurder dan een cv-ketel, maar je krijgt er ook een lagere energierekening door. In veel gevallen verdient een hybride warmtepomp zich binnen de levensduur van de hybride warmtepomp terug.   

De overheid heeft ook subsidie beschikbaar gesteld om ervoor te zorgen dat de (hybride) warmtepomp betaalbaar is. Die subsidie is er ook voor de andere duurzame verwarmingsinstallaties en voor isolatie. De hoogte van het subsidiebedrag per apparaat of maatregel hangt af van het soort warmtepomp of isolatie. En de energieprestatie daarvan. Kijk voor meer info en de stand van zaken op Rijksoverheid. Ook zijn er allerlei goedkope, vaak renteloze, leningen beschikbaar voor verduurzaming van een woning. Huishoudens met een kleinere portemonnee hoeven vanaf 1 november 2022 geen rente te betalen op een lening bij het Nationaal Warmtefonds om hun koophuis te verduurzamen. Deze Energiebespaarlening met 0% rente is een van de maatregelen om verduurzaming te versnellen en de energierekening te helpen verlagen.

Wordt de hybride warmtepomp de standaard?

Vanaf 2026 wordt de hybride warmtepomp de norm voor het verwarmen van woningen. Het kabinet verplicht namelijk de overstap op een duurzamer alternatief. Vanaf 1 januari 2026 moeten cv-ketels die kapotgaan vervangen worden door een warmtepomp. Dat heeft het kabinet op 1 mei 2023 aangekondigd. Het betekent dat mensen vanaf dat jaar bij de vervanging van een cv-installatie moeten overstappen op een duurzamer alternatief. Behalve een hybride warmtepomp kan dat ook een volledig elektrische warmtepomp zijn of een aansluiting op een warmtenet. Dit geldt niet voor appartementen en monumenten.

De overheid wil hiermee voor leveranciers, installateurs en woning- en gebouweigenaren duidelijkheid bieden. Hiervoor wijzigt het bouwbesluit. Minister De Jonge: ‘We willen snel duurzamere woningen en minder aardgas gebruiken. Voor het klimaat en vanwege de gestegen gasprijzen. En we willen dat iedereen hierin mee kan doen. De hybride warmtepomp die vanaf 2026 de minimumstandaard is, gebruikt minder aardgas, verlaagt de energierekening en draagt bij aan het klimaat. Iedereen moet daarvan kunnen profiteren, daarom zijn er subsidies en leningen: de investering is daarmee betaalbaar voor iedereen en verdient zichzelf terug.' 

Voor welke huizen komt er een uitzondering?

Voor huizen die niet goed verwarmd kunnen worden met een hybride warmtepomp of via andere duurzame opties, komt er een uitzondering. Die uitzondering komt er ook voor woningen waar een duurzaam alternatief zich echt niet terugverdient. Bijvoorbeeld omdat er te veel aan de woning veranderd moet worden. Ook eigenaren van een appartement of een huis met monumentale status mogen de komende jaren nog gasgestookte cv-ketels blijven gebruiken. Toch zal er voor iedere woning een goede manier zijn om deze duurzaam te verwarmen.

Zijn er wel genoeg hybride warmtepompen en installateurs beschikbaar? 

Anno 2024 nog niet, maar volgens de overheid zijn die er wel in 2026. Fabrikanten zorgen voor veel meer productie en import en de installatiesector is veel meer mensen aan het opleiden. Er komen dus steeds meer installateurs en warmtepompen beschikbaar. Hiervoor moeten ze flinke investeringen doen. Dat kunnen ze doen omdat de overheid duidelijkheid heeft gegeven over wat de nieuwe norm is en er relatieve zekerheid is voor een grotere markt.

Hoe maak je een bestaande verwarmingsinstallatie hybride?

De meeste woningen en gebouwen in ons land verwarmen we met een aardgasgestookte cv-ketel. Door een elektrische lucht/water-warmtepomp naast die cv-ketel te installeren, heb je twee toestellen die warmte kunnen leveren. De warmtepomp haalt zijn warmte uit de buitenlucht en doet dit met een hoog rendement van ongeveer 500%. Dit rendement wordt lager zodra de buitentemperatuur onder het vriespunt zakt, of als de warmtepomp grote hoeveelheden warm tapwater moet opwarmen. Daarom is het advies om de warmtepomp in te zetten voor het verwarmen van een huis bij buitentemperaturen boven het vriespunt. Wordt het buiten kouder, dan schakelt vanzelf de gasgestookte hr-ketel in, omdat dan het rendement van de ketel veel hoger ligt. Ook voor het opwarmen van tapwater (voor douche, bad en keuken) functioneert de ketel met een hoger rendement dan de warmtepomp.

Wat is nodig voor een hybride installatie? 

Naast de gasgestookte hr-ketel wordt een warmtepompsysteem geïnstalleerd. In de meest gevallen is dit een lucht/water-warmtepomp. Dit wil zeggen dat er een buitenunit wordt geplaatst die energie (warmte) uit de buitenlucht haalt via compressortechnologie (een lucht/water-warmtepomp werkt als een omgekeerde koelkast). Die energie in de vorm van warmte wordt via een leiding naar een binnenunit getransporteerd. Deze binnenunit draagt de warmte over op het afgiftesysteem van de centrale verwarming; feitelijk op dezelfde wijze waarop ook de cv-ketel warmte overdraagt op het afgiftesysteem (radiatoren, convectoren, vloerverwarming, of een combinatie daarvan). Naast de buitenunit, de binnenunit en de leiding tussen deze delen van de warmtepomp, is er ook een regeling nodig. Deze zorgt dat de warmtepomp en de cv-ketel op de juiste momenten worden ingeschakeld. 

Is een hybride warmtepomp geschikt voor elk huis? 

In principe kun je in bijna elke woning de verwarmingsinstallatie hybride maken. Maar het hangt van het huis en de gebruiksituatie af, welke duurzame warmteoplossing het meest geschikt is. Het meest voor de hand liggen bestaande eengezinswoningen of vrijstaande woningen met een gasgestookte cv-ketel. Bij die woningen is er voldoende ruimte om de warmtepomp te plaatsen. Ook is het gasverbruik in dit type woningen dusdanig hoog dat het toevoegen van een warmtepomp tot een forse reductie van het verbruik zal leiden. Daarmee is ook de terugverdientijd van een hybride installatie zeer acceptabel. In kleine woningen, zoals appartementen en flats, ontbreekt vaak de ruimte om het buitendeel van de warmtepomp op een zorgvuldige manier te plaatsen. Ook is het gasverbruik in kleine woningen beperkter, en daarmee ook de potentiële besparing, waardoor de terugverdientijd langer wordt. 

Het is belangrijk dat u zich goed laat voorlichten door een erkende installateur over wat de beste oplossing is voor uw woning. Een voordeel van de hybride warmtepomp is in ieder geval dat deze ook goed werkt bij matig geïsoleerde huizen. En hoe beter uw huis geïsoleerd is, hoe efficiënter de installatie werkt. Daarom is het ook goed om te kijken of u uw woning nóg beter kunt isoleren. Op Milieu Centraal kunt u checken of uw huis klaar is voor een hybride warmtepomp: Warmtepomp check.

Naast de woningen met een gasgestookte cv-ketel kunnen ook de woningen met een aansluiting op een warmtenet hybride worden gemaakt. Een warmtepomp kan ook prima samenwerken met een aansluiting op bijvoorbeeld stadsverwarming. In dat geval neemt de warmte-afname van het collectieve stadsnet fors af omdat de centrale verwarming vrijwel het hele jaar door de warmtepomp wordt gevoed. De collectieve warmtelevering wordt alleen nog gebruikt voor de hele koude dagen en voor het opwarmen van tapwater. 

Wat is het voordeel van een hybride warmtepomp ten opzichte van ‘all electric’?

In de nieuwbouw worden woningen bijna altijd ‘all electric’ uitgevoerd. Dit betekent dat woningen geen gasaansluiting meer krijgen. Een elektrische warmtepomp met de buitenlucht of de bodem als warmtebron, zorgt dan voor de verwarming van de woning en voor het opwarmen van het tapwater. In nieuwe woningen is dit systeem goed toepasbaar omdat deze huizen daar volledig voor ontworpen zijn. Ze zijn zeer sterk geïsoleerd, zodat ze weinig warmte verliezen waardoor ze ook in de winter maar in beperkte mate verwarming nodig hebben. Vrijwel altijd is er een grote boiler voor tapwater dat door de warmtepomp op temperatuur wordt gehouden. Ook hebben die woningen vaak zonnepanelen voor eigen elektriciteitsopwekking en/of een zonneboiler voor het duurzaam opwarmen van tapwater. Bovendien hebben deze nieuwbouwwoningen geavanceerde ventilatiesystemen met warmteterugwinning. Omdat ze zo sterk zijn geïsoleerd, is een geavanceerd ventilatiesysteem een absolute randvoorwaarde. 

Wilt u van een bestaande woning ook een ‘all electric’ woning maken, dan moet u de woning zodanig verbouwen dat de bouwkundige kwaliteit nagenoeg gelijk is aan een nieuwbouwwoning. Allereerst moet u de bestaande woning zeer goed en ingrijpend isoleren. Vervolgens moet u een centrale verwarming aanleggen of zodanig aanpassen dat deze met lage temperaturen (maximaal 55 graden) de woning kan verwarmen. Een warmtepomp kan, in tegenstelling tot een gasgestookte ketel, geen hogere afgiftetemperaturen leveren. En omdat je de woning heel luchtdicht maakt, moet je in de bestaande woning ook een geavanceerd ventilatiesysteem met warmteterugwinning installeren. Vaak is dit ingrijpend omdat zo’n ventilatiesysteem met forse luchtkanalen (vaak moeilijk weg te werken in een bestaande woning) en een redelijk grote ventilatie-unit werkt. Het upgraden van een bestaande woning naar een woning die u comfortabel via een all electric warmtepompsysteem kunt verwarmen vergt een investering van minimaal 50.000 tot vaak wel 70.000 euro of meer. Door een hybride verwarmingssysteem te installeren, in plaats van op all electric over te stappen, kunt u zonder (ingrijpende) verbouwing toch al meteen circa 70% van uw gasverbruik verminderen. U bent niet van ‘gas los’, zoals met een all electric verwarmingssysteem, maar u kunt wel zeer kosteneffectief een hele grote verduurzamingsstap zetten en dus de uitstoot van CO2 reduceren. 

Wat is de besparing met een hybride warmtepomp? 

Ervan uitgaande dat de woning nog een goed functionerende hr-ketel heeft, dan vergt de aanschaf en installatie van een warmtepomp, zodat er een hybride systeem ontstaat, een investering van circa 2900 euro. Daar is al wel de subsidie vanaf getrokken, die op dit moment beschikbaar is. In een gemiddelde eengezinswoning zal een hybride verwarmingssysteem het gasverbruik met circa 70% verminderen. Daar tegenover staat wel een hoger elektriciteitsverbruik, omdat de warmtepomp stroom gebruikt. Zet u echter het gestegen elektriciteitsgebruik van de warmtepomp af tegen het uitgespaarde gasverbruik, dan worden de jaarlijkse energiekosten ongeveer gehalveerd. In de praktijk betekent dit voor heel veel eengezinswoningen dat de aanleg van een hybride verwarmingsinstallatie in circa 7 tot 8 jaar kan worden terugverdiend. Minstens zo belangrijk is de besparing op CO2-uitstoot. Als het energiegebruik voor de verwarming halveert, halveert ook de directe CO2-uitstoot. Maar die CO2-uitstoot kan de bewoner nog verder reduceren, door duurzaam opgewekte stroom en groen gas in te kopen of zonnepanelen op zijn dak te leggen. 

Waarom kan de warmtepomp in een hybride systeem het tapwater niet opwarmen?

In theorie zou de warmtepomp tapwater kunnen verwarmen, maar de warmtepomp werkt met het hoogste rendement als hij lagere temperaturen hoeft op te wekken. Wanneer de warmtepomp water voor de centrale verwarming opwarmt van bijvoorbeeld 20 naar 45 graden werkt hij met een rendement van circa 500% (1:5). Dit betekent dat de warmtepomp met 1 kWh elektriciteit 5 kWh warmte oplevert. Vraagt u echter van de warmtepomp om tapwater van 65 of 70 graden op te warmen, dan is het rendement bijvoorbeeld 1:1. In dat geval is het efficiënter om die hoge watertemperatuur met de aanwezige hr-ketel te maken. Deze werkt dan met een veel hoger rendement. Omdat 80 tot 90% van het gasverbruik in een gemiddelde woning wordt gebruikt voor de ruimteverwarming en 10 tot 20% voor het opwarmen van warm tapwater, heeft het installeren van een warmtepomp in een hybride systeem toch veel effect. Gewoon omdat de warmtepomp gedurende 90 tot 95% van het jaar de verwarming kan verzorgen. 

Wat maakt het functioneren van de warmtepomp in de winter inefficiënt?

Zodra het buiten kouder wordt, bevat de buitenlucht minder warmte (minder energie). Omdat een lucht/water-warmtepomp zijn warmte uit de buitenlucht haalt, moet hij veel harder werken om die schaarser wordende energie toch nog uit de buitenlucht te halen. Dit kost meer energie. En als het buiten vriest, dan kan de warmtepomp inwendig ook bevriezen. Om dat te voorkomen bevat de warmtepomp een beveiliging die hem ijsvrij houdt. Dit gebeurt, simpel gezegd, met een elektrisch element dat om de zoveel minuten voor korte tijd wordt aangezet om het toestel te ontdooien. Dit kost energie en maakt ook dat de warmtepomp gedurende korte tijd de woning niet kan verwarmen. Gaat het toestel daarna weer aan om te verwarmen, dan moet hij weer korte tijd extra hard werken om het huis, dat is afgekoeld, op te warmen. Dat maakt verwarmen van een woning met een lucht/water-warmtepomp in de winter minder efficiënt dan met een gasgestookte cv-ketel. 

Waarom zijn hybride verwarmingssystemen ook voordelig voor de BV Nederland?

Niet alleen voor de woningbezitter is een investering in een hybride verwarmingsinstallatie interessant en efficiënt. Ook voor Nederland is het een verstandige verduurzamingsmaatregel. Als we heel veel woningen in korte tijd ‘all electric’, dus van het gas afhalen, dan neemt het elektriciteitsverbruik zeer snel toe. Afgezien van het feit dat we nog lang niet zoveel elektriciteit duurzaam kunnen opwekken (en dus alternatieve centrales zoals gascentrales moeten blijven gebruiken) is ook ons elektriciteitsnet niet geschikt voor zo’n hele sterke toename van het elektriciteitsgebruik. Als een gemeente een hele wijk of stadsdeel in een keer naar all electric wil ombouwen, dan moet de netbeheerder vrijwel altijd het elektriciteitsnet vernieuwen en fors verzwaren. Het is alsof we zeggen tegen alle forensen: morgen mag je niet meer met de auto komen, maar je moet allemaal met de trein en bus naar het werk en school. Of andersom, morgen mag je niet meer met het openbaar vervoer komen, maar moeten jullie allemaal de auto naar het werk nemen. In beide gevallen ontstaan er enorme opstoppingen en vertragingen. Dat gaat ook gebeuren als we radicaal de gasleidingen niet meer gebruiken en allemaal elektriciteit gaan gebruiken. Daarom zijn hybride verwarmingssystemen het beste alternatief voor de BV Nederland. Bijna elke wijk en elke woning in ons land is aangesloten op een fijnmazig gasnet. Het is zonde om dat netwerk in een keer af te danken. Terwijl u met een hybride verwarmingssysteem toch in één keer het fossiele energiegebruik tenminste kunt halveren.

Hoeveel woningen kunnen naar een hybride verwarmingssysteem overstappen en wat bespaart dit?

Van de circa 7,9 miljoen woningen in ons land zijn het voornamelijk de gezinswoningen (rijtjeswoningen, twee-onder-een-kap, vrijstaande huizen) die direct geschikt zijn voor een hybride verwarmingssysteem. Het maakt eigenlijk niet uit in welke periode deze huizen zijn gebouwd. De schatting is dat het om ruim 40% van die 7,9 miljoen woningen gaat die direct geschikt zijn, dus een kleine 3,5 miljoen woningen. Als die 3,5 miljoen woningen daarmee 70% van hun gasverbruik besparen, komt dat neer op een jaarlijkse miljardenbesparing aan kubieke meters gas. 

Wat zijn de belangrijkste voordelen van een hybride verwarmingsinstallatie?

1. Ongeveer 3,5 miljoen woningen zijn meteen klaar om tot hybride te worden omgebouwd 
2. Er is geen ingrijpende verbouwing nodig 
3. Via een investering van ongeveer 3.000 euro kan de woningeigenaar 50% procent van zijn energiekosten reduceren 
4. Het is de meest kosteneffectieve manier om CO2 te reduceren en energie(kosten) te besparen 
5. Gemeentes en netbeheerders ondervinden geen problemen met het elektriciteitsnet 

Wat zijn de voor- en nadelen van aansluiting op warmtenet ten opzichte van een hybride verwarmingssysteem?

Het voordeel van een aansluiting op een collectief warmtenet is dat een bewoner zelf niet hoeft te investeren in een verwarmingsinstallatie. Het nadeel is dat de bewoner geen keuze heeft in zijn energieleverancier. Bij de inkoop van gas en elektriciteit kunt u als bewoner zelf voor een duurzame energieleverancier kiezen. Bij warmte is dat niet het geval. De warmteleverancier is vrijwel altijd een monopolist. Sommige warmteleveranciers verduurzamen, bijvoorbeeld door de warmte duurzaam op te wekken. Maar de bewoner heeft op die opwekking - of dit nu met gas, restafval, biomassa of op een andere wijze gebeurt - geen enkele invloed. Een woningeigenaar met een aansluiting op een warmtenet kan in veel gevallen er wel voor kiezen om naast zijn warmteaansluiting ook een elektrische warmtepomp te laten installeren. In dat geval kan de warmtepomp voor de basisverwarming zorgen, en zorgt het warmtenet voor de piekverwarming en het opwarmen van tapwater. Daarmee verkleint de woningeigenaar zijn afhankelijkheid van de monopolist en geeft hij tegelijk zichzelf meer keuzevrijheid in de energieleverancier die hij wil contracteren.

Welke voordelen heeft een hybride verwarmingssysteem naar de toekomst toe?

Voor de korte en middellange termijn heeft een hybride verwarmingssysteem het voordeel dat we snel, tegen overzichtelijke kosten en kleine maatschappelijke investeringen een grote CO2-reductie realiseren. Naar de toekomst toe is het mogelijk om de CO2-uitstoot van het energiegebruik van hybride verwarmingssystemen nog verder te verkleinen door duurzame energiedragers te gebruiken. Groene stroom voor de warmtepomp maar ook groen gas voor de hr-ketel. De moderne hr-ketels zijn bovendien al geschikt om een mengsel van aardgas en waterstof te verbranden. Waterstof kun je duurzaam opwekken met groene stroom. Maar je kunt ook groen gas, bijvoorbeeld biogas, of in de toekomst andere synthetische gassen gebruiken om de cv-ketel te stoken. Die duurzame gassen of elektriciteit veroorzaken geen CO2-uitstoot en zorgen dus voor een CO2-neutrale verwarmingsinstallatie.

Waarom kunnen we niet meteen onze cv-installaties met duurzaam opgewekte waterstof stoken?

Uit onderzoek blijkt dat het gasleidingnet in ons land zonder al te grote aanpassingen ook geschikt is om waterstof te transporteren. Alleen is het niet mogelijk om de ene woning wel met waterstof en de woning ernaast met aardgas te stoken. Op zijn minst een hele wijk zal tegelijk moeten overschakelen op cv-ketels die waterstof gaan verbranden. Dus organisatorisch is het een ingrijpende operatie. Daarom is het waarschijnlijker dat ons gasnet in eerste instantie met een mengsel van aardgas en duurzaam geproduceerd waterstof wordt gevoed: tot 30% bijmengen met waterstof in het bestaande gasnet kan zonder problemen.

Daarnaast is het duurzaam opwekken van waterstof een activiteit die nog niet op grote schaal plaatsvindt. Er zijn nog veel onderzoeken en experimenten nodig, en vervolgens zijn er grote investeringen nodig, om waterstof grootschalig duurzaam te produceren, op te slaan en te transporteren. Tegelijk zijn het niet alleen de woningen die naar duurzaam opgewekte waterstof kijken als manier om te verduurzamen. De industrie heeft veel minder mogelijkheden om haar energiegebruik te verduurzamen. Voor veel industrieën is groene waterstof de meest bruikbare duurzame energiedrager. De algemene opvatting is daarom dat duurzame opgewekte waterstof allereerst voor de industrie en voor zwaar transport zal worden ingezet. 

Het effect - als het om verduurzaming gaat - van het vergroenen van de 10 grootste industrieën in ons land via bijvoorbeeld groene waterstof is veel groter dan wanneer we nu deze techniek inzetten voor de gebouwde omgeving. 50% van alle CO2-uitstoot in Nederland wordt veroorzaakt door 10 bedrijven (Bron: NOS). Vandaar dat we beter pas later, als de productie van groene waterstof grootschalig en kosteneffectiever is, dit ook in de gebouwde omgeving kunnen inzetten. Maar dat kan sneller gaan dan we denken, bijvoorbeeld als groene waterstof geïmporteerd kan worden uit grote zonne- en windparken in Afrika en de golfregio waar nu al volop gebouwd wordt. Gasleidingen weghalen in de bestaande bouw is dan ook een onbetaalbaar en strategisch onverstandige zet op de lange termijn.

Zorgt een hybride warmtepomp voor geluidsoverlast? 

De binnenunit van een warmtepomp is geluidloos. De buitenunit maakt, zeker als hij hard moet werken, geluid. Daarom moet de installateur zorgvuldig kijken naar de plek waar hij de buitenunit plaatst. Je kunt de buitenunit tot 30 meter afstand van de binnenunit plaatsen. Dat betekent dat je de unit in een tuin, op een dak of aan een gevel kunt plaatsen. Bovendien, als de buitenunit veel en hard draait, dan is het meestal te koud om buiten in de tuin te zitten. Daarnaast zijn er maatregelen om de geluidproductie te reduceren, zoals geluiddempende bevestigingsappendages of een geluidwerende omkasting. Sinds 2021 gelden nieuwe eisen voor het maximale geluid van warmtepompen met een buitenunit. De eisen staan in het gewijzigde Bouwbesluit. Ze gelden niet alleen voor nieuwbouw, maar ook voor bestaande woningen. De eisen gaan over de hoeveelheid geluid op de erfgrens. Dit mag maximaal 40 dB zijn in de nacht, en 45 dB overdag.

Kan ik met een hybride warmtepomp ook koelen? 

Een lucht/water-warmtepomp kan tot op zekere hoogte ook koelen. Een warmtepomp is in de basis eenzelfde soort toestel als een airco-unit. Alleen, om te kunnen koelen heb je wel een ander afgiftesysteem in de woning nodig. Soms kunt u met een warmtepomp via de vloerverwarming of via convectoren een woning wel passief koelen. Dat betekent dat je warmte uit de woning kunt onttrekken, waardoor de ruimte iets minder warm wordt dan de buitentemperatuur. Maar u kunt via passief koelen de temperatuur nooit met vele graden verlagen. Daarvoor moet de warmtepomp echt als airco kunnen functioneren met een bijbehorend afgiftesysteem. Vaak heb je voor een dergelijke ‘koel-configuratie’ ook een gespecialiseerde installateur nodig. Gebruikt u de warmtepomp ook voor koeling dan stijgt wel het elektriciteitsgebruik, zoals met elk aircosysteem, aanzienlijk. 

Welke andere manieren zijn er om lagere CO2-uitstoot in de woning te realiseren? 

1. Heeft u cv-ketel van 10 jaar of ouder, en werkt deze nog naar tevredenheid, dan is het toch het overwegen waard om hem te vervangen. Een nieuwe hr-ketel stookt niet alleen zuiniger, maar ook de elektronica is zuiniger, door bijvoorbeeld gebruik te maken van gelijkstroompompen. Daardoor werkt een nieuwe cv-ketel al snel 2 tot 5% zuiniger dan de oude ketel. 

2. Een andere manier is om de cv-installatie waterzijdig te laten inregelen. Bij de vervanging van de ketel is de installateur verplicht om het afgiftesysteem waterzijdig in te regelen. Bij waterzijdig inregelen zorgt de installateur ervoor dat alle radiatoren en convectoren in een huis even veel warmte krijgen. Doe je dat niet dan kunnen de radiatoren die het verst weg van de ketel liggen minder makkelijk warm worden, terwijl de radiatoren dicht bij de ketel extra warm worden. Moet de ketel dan toch de radiatoren in de woonkamer (die vaak verder weg liggen) warm krijgen, dan moet hij extra hard stoken. Deze maatregel kan wel 15 tot 20% gasverbruik reduceren. 

3. In het verleden, maar ook nu nog, werden veel cv-ketels opgehangen en verder niet echt ingeregeld. Dat betekent dat zij vaak op de fabrieksinstellingen ingesteld staan. Niet zelden stookt de ketel de temperatuur van het cv-circuit dan op tot 70, 80 of zelfs 90  graden. In veel woningen, en zeker de iets nieuwere woningen, is het niet nodig om de watertemperatuur zo hoog op te stoken. Dat hoeft zeker niet in het voor- en najaar. Op de meeste ketels kun je handmatig deze temperatuur naar beneden bijstellen tot bijvoorbeeld 60 of 50 graden. Dit scheelt al snel 3 tot 5% op het gasverbruik per jaar.