Prijsplafond energie: hoe werkt dat nou precies?

In 2023  betalen we voor een deel van ons verbruik een maximumtarief voor gas, stroom en warmte. Hoe werkt dit prijsplafond en voor wie geldt het?

• Wat houdt het prijsplafond in?
• Wat is het verbruiksplafond?
• Hoe lang duurt het prijsplafond?
• Welk tarief ga ik betalen met het prijsplafond?
• Loont het om over te stappen, ondanks het prijsplafond?
• Loont overstappen met een laag jaarverbruik?
• Hoe werkt het prijsplafond als ik overstap?
• € 190 korting in november en december 2022
• Voor wie geldt het prijsplafond?
• Welke compensatie krijgen mkb-bedrijven?
• Verbruikt u minder dan een gemiddeld huishouden?
• Hoe werkt de verdeling van het verbruiksplafond met uw jaarafrekening?
• Hoe blijf ik onder het verbruiksplafond?
• Profiteren huishoudens met blokverwarming van het prijsplafond?
• Krijgen huishoudens met gedeelde kleinverbruikersaansluiting ook een bijdrage?
• Profiteren huishoudens met dynamische tarieven van prijsplafond?
• Heeft u een vast contract met een laag vastgesteld tarief?
• Hoe werkt het prijsplafond voor eigenaren van zonnepanelen?
• Ik ga een maand op vakantie. Wat gebeurt er met het prijsplafond?
• Wat gaat het prijsplafond de overheid kosten? 
• Wat betekent het prijsplafond voor mijn verbruik? 

Mocht u nog meer vragen hebben over het prijsplafond. Bekijk onze veelgestelde vragen!

Wat houdt het prijsplafond in?

Het kabinet heeft op Prinsjesdag een tijdelijk prijsplafond aangekondigd voor gas en stroom. Deze maatregel moet verlichting bieden voor de energierekening. Je zou het kunnen zien als een basisverbruik, vergelijkbaar met een verbruiksbundel bij een mobiel abonnement. Voor het verbruik binnen de bundel betaalt u een vastgesteld maximumtarief. Verbruikt u energie 'buiten de bundel' dan is dat duurder. Daarvoor betaalt u de dan geldende tarieven van uw contract en die kunnen een heel stuk hoger liggen.

Tot een jaargebruik van 1200 kuub gas en 2900 kWh aan stroom gelden vaste prijzen van € 1,45 per m³ gas en € 0,40 per kWh stroom. Daarboven geldt gewoon de hogere marktprijs, die dus per energieleverancier, contract en periode kan verschillen. De maximumtarieven van het prijsplafond betreffen de variabele leveringstarieven, inclusief energiebelasting en btw.

Wat is het verbruiksplafond?

Het prijsplafond geldt tot een bepaald verbruik. Dit noemen we het verbruiksplafond, en dit verschilt per maand. Blijft u hieronder, dan neemt u het verbruik wat overblijft automatisch mee naar de volgende maand. Totdat u de jaarafrekening krijgt. 

Hoe lang duurt het prijsplafond?

Het prijsplafond is een tijdelijke maatregel die op 1 januari 2023 ingaat en tot het einde van het jaar doorloopt. 

Welk tarief ga ik betalen met het prijsplafond?

Het prijsplafond geldt voor uw basisverbruik. Dat is vastgesteld op 2900 kWh stroom per jaar en 1200 m³ gas. Over dit verbruik betaalt u dus maximaal het prijsplafondtarief van € 0,40 per kWh en € 1,45 per m³. Voor stadsverwarming gelden tot een verbruik van 37 gigajoule (GJ) ook maximale tarieven. Deze zijn € 47,38 per GJ stadswarmte. Met de komst van dit prijsplafond vervalt per 1 januari 2023 de btw-verlaging op energie. De btw gaat daarmee weer terug naar 21%.

Loont het om over te stappen, ondanks het prijsplafond?

Ondanks het prijsplafond loont het om over te stappen. Vooral als u in 2023 meer dan 1200 m³ gas en/of 2900 kWh stroom verbruikt. Dan betaalt u namelijk de prijs van uw contract. Als deze boven het prijsplafond zit van € 1,45 per m³ gas en € 0,40 per kWh stroom, loont het zeker om over te stappen naar een voordeliger contract. Er zitten forse prijsverschillen tussen de energieleveranciers. Wie overstapt kan tot wel 40% goedkoper uit zijn. En het voordeel van een variabel contract: het is kosteloos opzegbaar. 

Maar ook als u rond of onder het verbruiksplafond zit, loont het om over te stappen. Dat komt omdat het maximale verbruik bij het prijsplafond verdeeld is in een deel vóór de jaarafrekening en een deel na de jaarafrekening. Hoe zit dit? Voorbeeld: stel u heeft tot en met maart 700 m³gas verbruikt en uw jaarnota loopt van 1 april t/m 31 maart. In de rest van het jaar verbruikt u 500 m³. Hoewel u met uw jaarverbruik van 1200 m³ gas niet boven het plafond uitkomt, zult u wel 132 m³ tegen de marktprijs moeten afrekenen. Met een markttarief van € 3,20 is het extra bedrag dat u dan op de jaarnota moet aftikken: 132 x (€ 3,20 – € 1,45 ) = € 231. Wie overstapt naar de goedkoopste aanbieder op dit moment betaalt € 1,35 per kuub (peildatum 1-4-'23). Het tarief staat voor een jaar vast. dat betekent dat u de komende winter 2023-2024 verzekerd bent van deze prijs. Dus ook na afloop van het prijsplafond.

Gas	Verbruik	Plafond	Boven plafond
1 jan- 31 maart	700 m³	568 m³	132 m³
1 april - 31 dec	500 m³	632m³	-
Hele jaar 2023	1200 m³	1200 m³	132 m³

Woont u in een energiezuinige woning, voorzien van een warmtepomp en zonnepanelen?  Ook dan loont overstappen naar een energieleverancier met lage stroomtarieven. Over het hele jaar genomen heeft zo’n woning een zeer laag stroomverbruik, maar in de koude wintermaanden en wanneer de zon niet schijnt is het stroomverbruik zeer hoog. In onderstaand voorbeeld blijft ook dit huishouden over het gehele jaar gerekend binnen het plafond. Op de jaarnota zal wel 1114 kWh tegen een tarief van circa € 0,85 per kWh afgerekend worden. Dat komt neer op een extra bedrag van 1114 x (€ 0,85 – € 0,45) = € 445,60. Wie overstapt naar de goedkoopste aanbieder op dit moment betaalt € 0,38 per kWh, een jaar lang (peildatum 1-4-'23).

Stroom	Verbruik	Plafond	Boven plafond
1 jan- 31 maart	2000 kWh	886 kWh	1114 kWh
1 april - 31 dec	900 kWh	2014 kWh	-
Hele jaar 2023	2900 kWh	2900 kWh	1114 kWh

Loont overstappen met een jaarverbruik minder dan 1200 m³ en/of 2900 kWh?

Sinds 18 januari is er een energieleverancier met tarieven die lager zijn dan het prijsplafond. Budget Energie koopt maandelijks energie in en past vervolgens ook maandelijks de tarieven aan voor klanten met een variabel tarief. Zij kunnen hierdoor direct inspelen op de huidige inkooptarieven, die op dit moment lager zijn dan het prijsplafond. De tarieven voor gas zijn € 1,39 per m³en voor stroom € 0,39 per kWh (peildatum 9-2-'23). Dat is respectievelijk 6 cent en 1 cent onder het prijsplafond. Daardoor is overstappen ook aantrekkelijk voor huishoudens die minder dan 1200 m³ en/of 2900 kWh per jaar verbruiken.  

In maart zien we al meer energieleveranciers met tarieven onder het prijsplafond. Zelfs met vaste contracten. Was Budget  Energie de eerste die met variabele prijzen onder het prijsplafond dook, nu doen ze hetzelfde met vaste tarieven. Ook Mega biedt sinds begin maart een goedkoop jaarcontract aan. Greenchoice, Oxxio Coolblue, United Consumers en Eneco bieden scherpe vaste tarieven voor een halfjaarcontract. Bij Pure Energie en Innova kunt u terecht voor een aantrekkelijk jaarcontract. Er valt dus weer wat te kiezen, de concurrentie tussen de energieleveranciers komt goed op gang!

Hoe werkt het prijsplafond als ik overstap?

Uw oude en uw nieuwe leverancier passen dan allebei een deel van het maximale verbruik toe op uw energierekening. Bij de verdeling is ermee rekening gehouden dat er in de winter meer energie wordt verbruikt dan in de zomer. Hoeveel gas en stroom u bij de verschillende leveranciers mag verbruiken tegen het maximale tarief van het prijsplafond, hangt dus af van wanneer u overstapt.

Voorbeeld
U stapt op 1 oktober over naar een andere leverancier. U mag van 1 januari tot en met 30 september 766 m³ gas en 1971 kWh stroom verbruiken tegen het tarief van het prijsplafond. Is het verbruik in deze periode hoger? Dan geldt daarvoor het tarief uit het contract. Van oktober tot en met december mag u nog 434 m³ gas en 929 kWh stroom gebruiken tegen het tarief van het prijsplafond. Het maakt daarbij niet uit hoe hoog het verbruik was vóór de energierekening. In totaal kunt u dus 1200 m³ gas en 2900 kWh stroom gebruiken voor het tarief van het prijsplafond.

Was uw laatste jaarafrekening net voor de winter, of bent u onlangs klant geworden? Houd er dan wel rekening mee dat uw termijnbedrag niet is berekend op alléén de wintermaanden, en dat u bij uw huidige leverancier mogelijk bij moet betalen op de afrekening. Vergelijk eenvoudig welk energiecontract het voordeligste voor u is. Want overstappen loont weer! 

Verdeling maximaal gebruik voor en na jaarnota

Het prijsplafond geldt van 1 januari tot en met 31 december 2023, maar veel huishoudens krijgen hun jaarlijkse energierekening in de loop van het jaar. Daarom is het maximale verbruik bij het prijsplafond (1200 m³ gas en 2900 kWh stroom) verdeeld in 2 delen. 1 deel vóór de jaarlijkse energierekening en 1 deel na de jaarlijkse energierekening. In de winter wordt er meer energie gebruikt dan in de zomer. Daar is bij deze verdeling rekening mee gehouden.

€ 190 korting in november en december 2022

Het prijsplafond is op 1 januari 2023 ingegaan. Voor november en december 2022 ontvingen huishoudens een vaste korting op de energierekening van € 190 per maand. Deze korting geldt voor iedereen die op de 1e dag van de maanden november en december een kleinverbruikaansluiting heeft voor elektriciteit, ongeacht het voorschot. Ook voor huishoudens met een vast energiecontract met een lage prijs. Lees meer over de € 190 energiekorting in november en december

Voor wie geldt het prijsplafond?

Het prijsplafond geldt per 1 januari 2023 voor alle huishoudens en andere afnemers met een kleinverbruikersaansluiting op het elektriciteits- en gasnet of een aansluiting op een warmtenet. Het gebouw met de aansluiting moet wel bedoeld zijn om in te wonen of te werken. Bijvoorbeeld een woning, kantoor of café. Het prijsplafond geldt bijvoorbeeld niet voor een garagebox met een aparte aansluiting en eigen energiecontract. 

Welke compensatie krijgen mkb-bedrijven?

Mkb-bedrijven met een kleinverbruikaansluiting vallen onder het prijsplafond. Voor energie-intensieve mkb-bedrijven komt er een speciale compensatieregeling. Meer informatie over deze Tegemoetkoming Energiekosten (TEK) staat op de website van RVO.

Verbruikt u minder dan een gemiddeld huishouden?

Iedereen die minder verbruikt dan 1200 kuub gas en 2900 kWh per jaar, betaalt in 2023 maximaal € 242 per maand bij de genoemde prijsplafonds. Zit u al onder dat maandbedrag, dan verandert er niets. Maar wordt u geconfronteerd met torenhoge termijnbedragen van € 700 of € 900 per maand, dan gaat u er flink op vooruit. Volgens het kabinet heeft een huishouden met een gemiddeld verbruik volgend jaar in totaal zo’n € 2500 voordeel van het prijsplafond. Men gaat hierbij uit van een gemiddeld jaarverbruik van 1200 m³ gas en 2460 kWh elektriciteit (CBS).

Hoe werkt de verdeling van het verbruiksplafond met uw jaarafrekening?

Het totale verbruiksplafond voor stroom en gas is verdeeld per maand. Daarbij is rekening gehouden met uw energieverbruik door het jaar heen. In de winter verbruikt u bijvoorbeeld meer gas dan in de zomer. Daarom is het verbruiksplafond in de winter hoger dan in de zomer.

Op uw jaarafrekening verrekenen energieleveranciers uw energieverbruik van het hele jaar met de termijnbedragen die u heeft betaald. Daarnaast berekenen ze het verbruiksplafond tot het moment van uw jaarnota. Tot dit verbruik betaalt u de lagere prijs. Heeft u meer verbruikt? Dan betaalt u voor het verbruik boven het verbruiksplafond uw actuele tarieven. Na uw jaarnota begint u weer vanaf 0. Als u nog verbruiksplafond over heeft, dan neemt u dat niet mee.

Waar kan ik zien hoe het verbruik voor en na de energierekening voor mij verdeeld is?

Uw energieleverancier laat u weten hoe het verbruik voor u is verdeeld. Als u het zelf wilt berekenen, kunt u daarvoor bijvoorbeeld de tabel gebruiken met de hoeveelheden gas en stroom per dag tegen de tarieven van het prijsplafond. In bovenstaande tabel staan de opgetelde cijfers per maand.

Hoe blijf ik onder het verbruiksplafond?

Het is belangrijk om uw verbruik scherp in de gaten te houden zodat u altijd (of zoveel mogelijk) onder het verbruiksplafond van 1200 m³ gas en 2900 kWh stroom blijft. Met onze gratis app Bencompare Mijn Verbruik is dat heel eenvoudig. Lees meer over deze energieverbruiksmanager.

Profiteren huishoudens met blokverwarming van prijsplafond?

 Op 16 december is bekendgemaakt dat ook mensen met blokverwarming en blokelektriciteit een tegemoetkoming in de energiekosten krijgen. Het kabinet heeft met spoed een alternatieve regeling, de Tijdelijke Tegemoetkoming Blokaansluitingen (TTB), uitgewerkt om ook deze groep te helpen. De verwachting is dat de regeling eind april open wordt gesteld voor aanvragen. De hoogte van de tegemoetkoming is eerder bekendgemaakt.

Krijgen huishoudens met een gedeelde kleinverbruikersaansluiting ook een bijdrage?

Huishoudens in een zelfstandige wooneenheid met blokelektriciteit krijgen € 380 extra korting, omdat zij in november en december 2022 geen gebruik konden maken van de € 190 euro korting op hun energierekening. Ook onzelfstandige wooneenheden krijgen hiervoor nog een tegemoetkoming. 

Profiteren huishoudens met dynamische tarieven van prijsplafond?

Op het moment dat de maximumprijs wordt toegepast op elk uur, betalen consumenten met dynamische tarieven gemiddeld gezien een lager bedrag dan de maximumprijs. Ze profiteren namelijk nog steeds van het voordeel van dynamische tarieven als de prijs laag is, maar hebben niet het nadeel van de hoge prijzen op sommige momenten. Daarom stelt het kabinet in een brief voor om uit te gaan van 'een op volume gewogen prijs over de zogenoemde verrekenperiode van maximaal 1 jaar.' Zo wordt voorkomen dat consumenten met dynamische tarieven direct van het prijsplafond profiteren zodra stroom of gas een uur of dag duur is, en winst in eigen zak steken wanneer de prijzen onder die van het prijsplafond liggen.

Concreet: per maand wordt gekeken naar de gemiddelde prijs per kuub of kilowattuur die is betaald in die maand. Komt dat gemiddelde uit boven € 1,45 per kuub gas of € 0,40 per kWh stroom, dan gaat het prijsplafond in. Blijft het eronder, dan gebeurt er niks. Het is dus mogelijk dat huishoudens met een dynamisch contract voor sommige uren wel degelijk meer betalen dan het plafond, als ze gemiddeld die maand eronder blijven.

Heeft u een vast contract met een laag vastgesteld tarief?

Bent u een van de gelukkigen die nog een vast contract heeft met tarieven die onder de € 1,45  per kuub gas en onder € 0,40 per kWh stroom liggen, dan blijft uw energierekening wat-ie is tot het moment dat uw contract afloopt. Daarna krijgt u waarschijnlijk een contract met variabele tarieven en betaalt u dus ook de marktprijs voor alle energie die u meer verbruikt dan het gemiddelde. Met als gevolg dat u elke maand of kwartaal weer nieuwe (=hogere) tarieven kunt verwachten en in onzekerheid blijft over het termijnbedrag. Maar gelukkig verplicht minister Jetten energieleveranciers om in 2023 weer vaste jaarcontracten aan te bieden. 

Hoe werkt het prijsplafond voor eigenaren van zonnepanelen?

Als u zonnepanelen heeft, geldt het prijsplafond na salderen. Het prijsplafond is van toepassing op de eventuele netto afname van stroom in 2023. Uit een kleine rondgang van Gaslicht.com blijkt dat het nog onduidelijk is hoe energieleveranciers het prijsplafond  exact toepassen bij eigenaren van zonnepanelen. Dit vermelden de leveranciers op hun website: 

Vattenfall: Het prijsplafond geldt voor je verbruik ná saldering. Heb je bij de jaarafrekening meer stroom verbruikt dan teruggeleverd? Dan kijken we welk deel daarvan valt in de periode van 1 januari tot aan je jaarafrekening. Blijft dit onder het verbruiksplafond dan betaal je hiervoor het plafondtarief.

Eneco: Als je zonnepanelen hebt, dan salderen we zoals je van ons gewend bent op de jaarnota. We verrekenen eerst de teruggeleverde stroom op je jaarnota. Neem je meer stroom af dan je teruglevert? Dan geldt voor de rest van je stroomverbruik gewoon het prijsplafond, en daarboven je actuele tarieven. 

Essent: We trekken de teruggeleverde stroom eerst af van je verbruik. Blijft er nog verbruik over? Dan geldt daarvoor het prijsplafondtarief. 

Greenchoice: Het prijsplafond geldt pas na je saldering. Eerst wordt je teruglevering in mindering gebracht, daarna geldt het prijsplafond over het verbruik dat overblijft op je jaarnota. Komt dit verbruik boven de verbruiksgrens van het prijsplafond uit? Dan betaal je hierover je contracttarieven. Na ontvangst van je jaarnota in 2023, beginnen de berekeningen van zowel je verbruik als je teruglevering opnieuw. Je compenseert in de rest van 2023 geen verbruik of teruglevering met de voorgaande notaperiode. 

Greenchoice legt met een voorbeeld uit hoe het prijsplafond berekend wordt op de jaarnota, met saldering. Klik op de afbeelding voor een vergroting:

Engie:  Op je jaarafrekening salderen we eerst. Voor het netto volume dat dan overblijft, ontvang je (voor zover dit volume onder het prijsplafond valt en je tarieven hoger zijn dan de prijsplafondtarieven) de overheidskorting Prijsplafond. Lever je netto terug? Dan ontvang je voor de netto teruggeleverde energie de met jou afgesproken contractprijs voor teruglevering. 

Hoe hoog is de terugleververgoeding als het plafond ingaat?
De elektriciteit die je hebt opgewekt wordt verrekend met de elektriciteit die je hebt verbruikt. Als je na deze verrekening elektriciteit aan het net hebt geleverd, dan vergoeden we het tarief van de overeenkomst. Hoe hoog deze vergoeding is, hangt dus af van het tarief dat je met ons overeengekomen bent.

Shell Energy:  legt het ook uit aan de hand van voorbeelden. Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Op de websites van BudgetEnergie en Mega is hier nog geen informatie over te vinden (peildatum 9-2-'23).

Ik ga een maand op vakantie. Wat gebeurt er met het prijsplafond? 

Voor het prijsplafond maakt het niet uit of u in de ene maand relatief veel energie gebruikt en in een andere maand juist weinig, omdat u bijvoorbeeld op vakantie bent. Wel maakt het uit wanneer  u uw jaarnota krijgt. Voor de meeste huishoudens is het prijsplafond verdeeld over twee periodes: de periode vóór de jaarnota en de periode ná de jaarnota. Wanneer u uw jaarnota krijgt, hangt af van uw contract. Dat is voor ieder huishouden anders.

Voorbeeld
U krijgt uw jaarnota in april 2023. Het prijsplafond bestaat voor u dan uit een deel van januari t/m maart 2023 en een deel van april t/m december 2023. Als u in maart op vakantie gaat en daardoor minder verbruikt dan het maximum van januari t/m maart, kunt u het restant niet meenemen naar de periode vanaf april (bron: Rijksoverheid).

Wat gaat het prijsplafond de overheid kosten?

Naar schatting gaat dit plan 23,5 miljard euro kosten. Dit bedrag is gebaseerd op de gemiddelde energieprijzen van 29 september 2022. Het prijskaartje kan dus zomaar een stuk hoger of lager uitvallen. Experts verwachten dat het prijsplafond de overheid veel minder gaat kosten dan eerst werd gedacht. Dit komt vooral doordat de prijzen alweer een tijdje aan het zakken zijn, maar ook omdat er minder energie wordt gebruikt.

Wat betekent het prijsplafond voor mijn verbruik? En wat als ik van het gas af ben?

In onderstaande tabel ziet u wat het kost als u een laag, gemiddeld of juist een heel hoog energieverbruik heeft. Gebaseerd op verwachte markttarieven. Prijsplafond energie berekenen voor uw verbruik? Lees de tips!