Toezicht energiemarkt

• Hoe controleert de ACM energieleveranciers?

  Net voor de winter kan de Autoriteit Consument & Markt (ACM) het beste bepalen of een energieleverancier genoeg geld heeft om de hele winter energie te kunnen leveren. Daarnaast kijkt de toezichthouder net na de winter ook naar de financiële gegevens van het bedrijf, om te zien hoe het bedrijf uit de winter is gekomen. De ACM kijkt dan naar deze financiële gegevens:

  • Wat zijn de verwachte inkomsten en uitgaven in de komende periode?
  • Heeft de energieleverancier voldoende geld om alle verwachte uitgaven te betalen?
  • Welke risico’s bestaan er voor de energieleverancier de komende periode?
  • Hoe gaat de energieleverancier om met deze risico’s?
  • Heeft de energieleverancier genoeg geld om op langere termijn te blijven bestaan?

  Komt een energiebedrijf toch in de problemen en kan het bedrijf de levering van elektriciteit en gas niet meer garanderen? Dan wordt de vergunning ingetrokken. Klanten worden dan vanzelf overgezet naar een andere leverancier.

• Hoe houdt de ACM toezicht op de energiemarkt?

  De Autoriteit Consument & Markt (ACM) moet ervoor zorgen dat u altijd stroom en gas blijft ontvangen.  De ACM let erop dat energieleveranciers en netbeheerders zich aan de wet houden.

  Zo houdt de ACM toezicht:

  • Vergunningen energieleveranciers

  Elke energieleverancier heeft een vergunning  nodig. ACM controleert of een bedrijf aan de vereisten voldoet om energie te leveren. Vanuit de wet mag de toezichthouder een aantal dingen controleren. Als een bedrijf een vergunning aanvraagt, controleren zij of het bedrijf betrouwbaar is. Ze kijken bijvoorbeeld:

  - of het bedrijf nu en later genoeg geld heeft
  - of het bedrijf nadenkt over financiële risico’s
  - of het bedrijf op een goede manier energie inkoopt
  - of de organisatie goed is ingericht
  - of de contracten aan de wet voldoen
  Ook wanneer een energieleverancier een vergunning heeft, blijft de ACM kijken of het bedrijf aan de eisen blijft voldoen.

  • Controles energieleveranciers

  Net voor de winter kan de ACM het beste bepalen of een energieleverancier genoeg geld heeft om de hele winter energie te kunnen leveren. Ook kijken ze net na de winter naar de financiële gegevens van het bedrijf, om te zien hoe het bedrijf uit de winter is gekomen. Als het nodig is, controleren zij de financiële situatie van een energieleverancier eerder of vaker. Komt een energieleverancier toch in de problemen en kan het bedrijf geen elektriciteit en gas meer leveren? Dan trekt de ACM de vergunning in. Klanten worden dan vanzelf overgezet naar een andere leverancier. Zo zorgen ze ervoor dat niemand zonder energie komt te zitten.

  • Prijzen energieleveranciers

  Leveranciers mogen hun eigen tarieven bepalen. De tarieven verschillen per leverancier. En bij dezelfde leverancier verschillen de tarieven soms ook per klant. Dit hangt af van wanneer de leverancier de energie voor de klant heeft ingekocht. De ACM kan er niet voor zorgen dat de prijzen laag blijven. Zij kunnen er alleen voor zorgen dat bedrijven niet te veel geld vragen bovenop de prijs die zij zelf voor de energie betalen. Als de gasprijs hoog is, worden de prijzen voor consumenten ook hoger. Daar mogen en kunnen zij niets aan doen.

  • Toezicht op netbeheerders

  De netbeheerders zijn de eigenaars van de gasnetten en elektriciteitsnetten. Alle energieleveranciers gebruiken deze netten. Hiervoor moeten zij een bedrag betalen. Dat bedrag stelt de ACM vast en is hetzelfde voor alle leveranciers. Ook zorgt de toezichthouder ervoor dat de netbeheerder dezelfde regels heeft voor alle energieleveranciers. 

  Netbeheerders moeten zo goedkoop en efficiënt mogelijk werken. Tegelijk moeten zij zorgen voor een betrouwbaar net. Omdat Nederland overstapt van gas en kolen naar duurzame energie, moet er meer elektriciteit over de netten. Daarvoor moeten de netbeheerders de netten aanpassen en uitbreiden. Dat kost veel geld. De ACM bepaalt elk jaar hoeveel de netbeheerders aan netbeheerkosten vragen. Daarbij zorgen ze dat betaalbaarheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid in evenwicht zijn. Uw energieleverancier rekent die prijs aan u door.

  Let op: heeft u vragen over uw aansluiting op een vakantiepark of recreatiepark? Bijvoorbeeld: de energieprijs van uw beheerder, of een mogelijk illegaal net? Hier houdt de ACM geen toezicht op. U kunt verschillende stappen zetten om uw recht te halen. Bijvoorbeeld via de rechter of de Geschillencommissie. En het is verstandig om juridisch advies te vragen.

  • Toezicht op warmteleveranciers

  Bij stadsverwarming en blokverwarming kunt u niet overstappen naar een andere leverancier. Daarom heeft u als warmteverbruiker rechten. De ACM houdt toezicht op de verplichtingen van warmteleveranciers en op de tarieven voor warmte.

  Bron: ACM ConsuWijzer

• Wat doet de ACM aan de hoge gasprijzen en stroomprijzen?

  ACM ConsuWijzer: "Leveranciers mogen hun eigen tarieven bepalen. De tarieven verschillen per leverancier. En bij dezelfde leverancier verschillen de tarieven soms ook per klant. Dit hangt af van wanneer de leverancier de energie voor de klant heeft ingekocht.

  Energieleveranciers kopen al energie in voordat u het krijgt. Heeft uw leverancier energie ingekocht toen het heel duur was? Uw leverancier mag dan deze hoge kosten aan u doorberekenen en daarbij een redelijke winst maken. De leverancier moet u lagere tarieven geven als hij weer goedkopere energie inkoopt voor u. Dit mag alleen bij variabele contracten, niet bij vaste contracten.

  Wij kunnen er niet voor zorgen dat de prijzen laag blijven. Wij kunnen er alleen voor zorgen dat bedrijven niet te veel geld vragen bovenop de prijs die zij zelf voor de energie betalen. Als de gasprijs hoog is, worden de prijzen voor consumenten ook hoger. Daar mogen en kunnen wij niets aan doen."

• Wat doet de ACM voor bedrijven op de energiemarkt?

  De ACM stelt regels voor netbeheerders en gebruikers van het gas- en elektriciteitsnet op in de codes energie. Deze codes gaan bijvoorbeeld over de manier waarop netbeheerders marktpartijen toegang tot de netwerken moeten bieden, de rol van de netbeheerders in de Europese markt en de vergoedingen bij stroomuitval.

  De ACM controleert of energieleveranciers op een betrouwbare wijze en tegen redelijke tarieven en voorwaarden energie leveren aan consumenten en bedrijven. Daarom hebben zij eerst een vergunning nodig. Eigenaren van een netwerk moeten een netbeheerder aanwijzen, tenzij het een gesloten netwerk is. Hiervoor kunnen zij een ontheffing aanvragen.

  De ACM beschermt de consument op de energiemarkt. Aanbiedingen van energiebedrijven moeten begrijpelijk en vergelijkbaar zijn. Zij treden op als energiebedrijven en wederverkopers zich niet houden aan de consumentenregels. Bijvoorbeeld rondom contracten, klantenwerving en facturen.

• Wat doet de ACM voor consumenten en ondernemers?

  De ACM helpt consumenten via ons consumentenloket ConsuWijzer. Daar vindt u informatie over energiebedrijven vergelijken, overstappen, klantenwerving, rekeningen, storingen en klachten.

  Ondernemers kunnen bij de ACM terecht met vragen over een zakelijke aansluiting op een electriciteits-, gas- of warmtenet. Of als u informatie zoekt over het opwekken van energie. Heeft u een conflict met uw netbeheerder? De ACM bemiddelt tussen ondernemers en netbeheerders.

• Wie geeft energieleveranciers een vergunning?

  Energieleveranciers hebben een vergunning van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) nodig. Zij controleren eerst of een bedrijf aan de vereisten voldoet om energie te leveren. Vanuit de wet mogen zij een aantal dingen controleren.

  Als een bedrijf een vergunning aanvraagt, controleren zij bijvoorbeeld:

  • of het bedrijf een goede financiële positie heeft
  • of het bedrijf de organisatie goed heeft ingericht
  • of de contracten voor consumenten aan de wet voldoen
  • of het inkoopbeleid van het bedrijf aan de eisen voldoet
  • of het bedrijf de financiële risico’s goed kent en of het genoeg controle heeft over deze risico’s

  Een volledig overzicht van eisen staat op hun website. Voldoet een bedrijf hieraan? Dan moet de ACM een vergunning geven. Sinds 4 oktober 2022 houden zij strenger toezicht op energieleveranciers. Dit strengere toezicht is geregeld in de Beleidsregel betrouwbare levering van elektriciteit of gas en continuïteit van energieleveranciers.

  Een lijst van alle leveranciers met een vergunning vindt u op Vergunninghouders elektriciteit en gas | ACM.nl.